Πυρασφάλεια και Κτιριακός Σχεδιασμός.

Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι η εξέλιξη, ιδιαίτερα στον τομέα της τεχνολογίας υλικών, επιτρέπει να κατασκευάζονται ανθεκτικότερα και πολύ περισσότερο πυρασφαλή οικοδομήματα απ' ότι στο παρελθόν τον περασμένο αιώνα, π.χ. οι χαλύβδινες κατασκευές και οι δομές από σιδηροπαγές σκυρόδεμα (μπετόν αρμέ) ήσαν άγνωστες, με αποτέλεσμα τα κτίρια να προσβάλλονται πιο εύκολα από πυρκαγιές.
Τα υλικά που είναι δυνατό, σήμερα, να χρησιμοποιηθούν για ανέγερση κτιρίων, π.χ. σιδηροπαγές σκυρόδεμα, διαθέτουν πολύτιμες ιδιότητες τόσο για την επιθυμητή δομική αντοχή όσο και για τη συμπεριφορά που πρέπει να δείξουν τα κτίρια σε περίπτωση πυρκαγιάς. Τα χαρακτηριστικά αυτά γνωρίσματα των προμνημονευομένων υλικών επιβάλλουν και επιτρέπουν σωστό σχεδιασμό οικοδομών, εφόσον βέβαια διαθέτονται τεχνογνωσία, υψηλό —γενικά— επίπεδο γνώσεων κ.λπ. και δεν παραβλέπονται οι παράμετροι που επεμβαίνουν στην εξυπηρετικότητα λειτουργικότητα των κτιρίων και που είναι καθοριστικές για επενδύσεις ανάλογα προς την προβλεπόμενη «οικονομική ζωή» των έργων, όπως συνηθίζεται να λέγεται ο χρόνος μέσα στον οποίο εκτιμάται ότι είναι δεδομένη η σκοπιμότητα ενός έργου .
Με τις αντιλήψεις που επικρατούν ο πυροπροστατευτικός σχεδιασμός των οικοδομών είναι πλήρης όταν καλύπτει την πυραντοχή, πυράνάσχεση κ.λπ. θέματα πυρασφάλειας κτιρίων. Για να μπορέσει ένα τέτοιο εγχείρημα ν' αποδώσει, οι αποφάσεις πρέπει να απορρέουν από τις απαντήσεις που θα δοθούν σε ερωτήματα, τα οποία αφορούν τα εξής ζητήματα:
1. Ασφάλεια ζωής.
2. Εξασφάλιση περιουσιών.
3. Συνέχιση (και συνοχή) διαδικασιών (παραγωγής).

Προσδιορισμός Παραμέτρων Πυρασφάλειας.
Η έρευνα που αφορά τον προσδιορισμό των παραμέτρων πυρασφάλειας είναι ένα εξαιρετικής σημασίας λειτούργημα κι απαιτεί πολλές γνώσεις, ιδιαίτερα για τα προϊόντα της καύσης.
Τα προϊόντα καύσης μπορεί να διακριθούν ως εξής: φλόγες, θερμότητα, καπνός και αέρια.
Κατ' ακολουθία, ο σωστός (πυροπροστατευτικός) σχεδιασμός κτιρίων μπορεί να προστατεύσει αποτελεσματικά ανθρώπους και περιουσίες από τους κινδύνους που εγκυμονούνται· λόγω των παραγόντων (φλόγες κ.λπ.) που προαναφέρθηκαν.
Σχηματικά, οι παράγοντες αυτοί δείχνονται στο σχήμα (9) όπου φαίνεται, επίσης, η από θερμικής άποψης διάκριση τους (σύμφωνα με το σχετικό μελετητικό έργο του —γνωστού— Συνδέσμου των ΗΠΑ: National Fire Protection - N.F.P.A. ).

Παράγοντες που Συντελούν σε Ατυχήματα και σε Απώλεια Ζωής.

Καπνός και Αέρια.
Με βάση την πείρα, που υπάρχει, αναγνωρίζεται ότι οι πιο συνηθισμένοι κίνδυνοι, για τον ανθρώπινο παράγοντα, από πυρκαγιά σε κτίρια, είναι ο καπνός και τα τοξικά αέρια .
Επίσης, από στατιστικά στοιχεία, των ΗΠΑ ιδίως, πιστοποιείται ότι το 75%, περίπου, των θανάτων, που παροέρχονται από πυρκαγιές σε κτίρια, οφείλονται στα μη θερμικά αυτά προϊόντα καύσης.
Θάνατοι, συχνά, προκαλούνται από ένωση μονοξειδίου του άνθρακα με την αιμογλοβίνη (της χρωστικής, δηλαδή) του αίματος και παραγωγή της ανθρακοξυαιμογλοβίνης, αποκλειόμενης, έτσι, της μεταφοράς οξυγόνου από το αίμα για διεξαγωγή των καύσεων του οργανισμού (δηλητηρίαση). Εκτός, όμως, από τον κίνδυνο του (από πυρκαγιά εκλυόμενου) μονοξειδίου του άνθρακα για δηλητηριάσεις, πολλά άλλα τοξικά αέρια (από την ίδια αιτία —πυρκαγιά κτιρίων) αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία ποικίλων συμπτωμάτων, π.χ. ναυτίας, πονοκεφάλων, κόπωσης, απώλειας αισθήσεων (λιποθυμίες) κ.λπ. και, γενικά, δημιουργίας ανθυγιεινού περιβάλλοντος.
Ο καπνός, πέρα από το γεγονός ότι συνοδεύει τοξικά και ερεθιστικά αέρια, συμβάλλει —έμμεσα— στη πρόκληση θανάτων, αρκετές φορές. Ο πυκνός καπνός μειώνει την ορατότητα και ερεθίζει τους οφθαλμούς. Κατά συνέπεια, οι ευρισκόμενοι σε κτίρια, όπου έχει εξελιχθεί πυρκαγιά, μπορεί να μη είναι δυνατό ν' αναγνωρίζουν εξόδους διαφυγής, λόγω «οπτικής συσκότισης», οπότε είναι αναπόφευκτα και άλλα προβλήματα: φοβία, πανικός κ.λπ.

 

 

Θερμότητα και Φλόγες.
Συχνά, η θερμότητα και οι φλόγες, που είναι συνέπειες καύσης, θεωρούνται —λανθασμένα— ότι αποτελούν την πρωταρχική αιτία θανάτων και ατυχημάτων από πυρκαγιά . Αν και η 1η περίπτωση των προϊόντων καύσης (θερμικών αποτελεσμάτων) δεν είναι συγκρίσιμα ποσοτικά, ως προς τα επακόλουθα που παρατηρούνται από εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων, τα ατυχήματα τα οποία οφείλονται στη θερμότητα που εκλύεται από πυρκαγιές είναι πιο επίπονα και σοβαρά απ' ότι εκείνα που οφείλονται σε μη θερμικά αίτια (βλ. πιο πριν, διάκριση των προϊόντων καύσης, σχ. 9). Στατιστικώς, στα θερμικά προϊόντα καύσης οφείλονται (στις ΗΠΑ κ.α.) θάνατοι από φωτιά σε ποσοστό 25%. Η εικόνα των δυσάρεστων καταστάσεων, λόγω πυρκαγιών, συμπληρώνεται από διάφορα άλλα περιστατικά, όπως εκνευρισμούς και παραμορφώσεις ένεκα τραυματισμών και εγκαυμάτων μη θανατηφόρων.

Παράγοντες που Συντελούν στην Απώλεια Περιουσιών.

 Καπνός και Αέρια
Έπιπλα, εξοπλισμοί, σκεύη, ζωγραφικοί πίνακες κ.λπ. αντικείμενα που συναντώνται στα διάφορα κτίρια χάνουν εντελώς ή μερικώς την αξία τους όταν βρεθούν υπό την επίδραση καπνού και αερίων πυρκαγιάς.
Οι παράγοντες αυτοί (καπνός, αέρια) επιδρούν δυσμενώς στην «ποιότητα» των περιουσιακών στοιχείων (που είναι μέσα στα κτίρια) και προξενούν βλάβες ή απώλειες αντικειμένων για τις οποίες έγιναν ορισμένες οικονομικές θυσίες.

Θερμότητα και Φλόγες
Η θερμότητα και οι φλόγες είναι παράγοντες πολύ επικίνδυνοι, μια και πολλά περιουσιακά στοιχεία (τάπητες, υφάσματα, επιπλώσεις κ.α.) μπορούν να καούν αρκετά εύκολα. Σε αντίθεση με τα συμπεράσματα που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό, από τη μελέτη των πυρκαγιών σε αγαθά (γι' αποκρυστάλλωση γνώμης σχετικά με τις οικονομικές ζημιές των πραγμάτων) συνάγεται ότι (όχι σπάνια) η θερμότητα και οι φλόγες συνιστούν την πρωταρχική αιτία καταστροφών με ποικίλες δυσμενείς οικονομικές συνέπειες.

Ανασχετικοί Παράγοντες Παραγωγής.

Καπνός και Αέρια.
Η επιζήμια επίδραση καπνού και αερίων, που είδαμε, είναι ενδεχόμενο να προκαλέσει δυσεπίλυτα προβλήματα για τη συνέχιση των παραγωγικών διαδικασιών (σε βιομηχανικά συγκροτήματα κ.λπ.) και τη λειτουργικότητα των κτιρίων (βιομηχανικών δομικών κατασκευών).
Οι πιθανότητες αποκλεισμού χώρων και διακοπής της συνοχής των διεργασιών ενός παραγωγικού κυκλώματος αυξάνουν όταν υπάρχουν προϋποθέσεις (π.χ. εύφλεκτα υλικά) για εντατικοποίηση πυρκαγιών — προϋποθέσεις που συντελούν στη δημιουργία καπνού και αερίων.

Θερμότητα και Φλόγες.
Η θερμότητα και οι φλόγες με την ακτινοβόλο ενέργεια τους δίνουν ακόμη μεγαλύτερη διάσταση στη σπουδαιότητα του σχεδιασμού κτιριακών εγκαταστάσεων που να προσφέρουν πυρασφάλεια.
Το πρόβλημα: να μη διακοπεί η παραγωγική διαδικασία σε περίπτωση πυρκαγιάς εξαρτάται, οπωσδήποτε, από τις δυνατότητες (σε έμψυχο δυναμικό και τεχνικά μέσα) γι' αντιμετώπιση της πυρκαγιάς στο πρωτογενές στάδιο, οπότε δεν έχουν αναπτυχθεί θερμικά (πυροθερμικά) φορτία που αντιστρατεύονται την παραγωγή (με καταστροφή μηχανών, κτιρίων κ.λπ.).