ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΤΙΡΙΩΝ

(Μόνιμα Συστήματα Πυρόσβεσης)

 

Από την Μηνιαία Τεχνική, Επιστημονική και Οικονομική Έκδοση ΤΕΧΝΙΚΑ σε ομιλία του κ. Μάριου  Δασόπουλου Υπεύθυνο Τμήματος Πυροσβεστικών Κανονισμών και Διατάξεων της  Δ/νσης Προληπτικής Πυροπροστασίας του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος,  Πυραγό - Διπλ. Χημικό Μηχανικό ΕΜΠ.

 

 

Οριακό σημείο για την εφαρμογή νομοθεσίας Πυροπροστασίας στη χώρα μάς είναι η 17.2.1989, ημερομηνία ενάρξεως ισχύος του Π.Δ. 71/1988 (ΦΕΚ Α'32).

Σε πλείστα όσα σημεία του Π.Δ. 71/1988 γίνεται διαχωρισμός για τα κτίρια που είχαν ήδη κατασκευαστεί πριν από την κρίσιμη ημερομηνία (17.2.89) για τα οποία ίσχυσαν (και ισχύουν εν μέρει) μεταβατικές διατάξεις και για κτίρια μετά την εφαρμογή του Π.Δ.

 

♦   Κατοικίες

•    Υφιστάμενες (προ 17/2/89): γίνεται υπόδειξη μέτρων από την Π. Υ.

•    Νέες κατοικίες (μετά 17/2/89): ισχύει το άρθρο 5 του Π.Δ. 71/1988

♦   Ξενοδοχεία

•    Υφιστάμενα (προ 24/10/2006) Ν. 3498/24-10-2006 (ΦΕΚΑ'230) :  Άρθρα 16-22 Π.Δ. 71/1988

•    Νέα (μετά 24/10/2006): Άρθρο 6 Π.Δ. 71/1988.

♦   Εκπαιδευτήρια

•    Υφιστάμενα (προ 17/2/1989): γίνεται υπόδειξη μέτρων

•    Νέα (μετά 17/2/1989): ισχύει το άρθρο 7 Π.Δ. 71/1988

♦   Γραφεία

•    Υφιστάμενα (προ 17/2/1989): γίνεται υπόδειξη μέτρων

•    Νέα (μετά 17/2/1989): ισχύει το άρθρο 8 Π.Δ. 71

 

♦ Καταστήματα

•   Για τα υφιστάμενα προ της 17/2/89, ισχύει η Πυροσβεστική Διάταξη 8γ/2007 . Οι Πυροσβεστικές Διατάξεις 1/1978, 8/1997, 8α/2002 και 8β/2004 καταργήθηκαν.

•   Νέα (μετά 17/2/1989): Άρθρο 9 Π.Δ. 71/1998

 ♦ Χώροι Συνάθροισης Κοινού

•   Για υφιστάμενα κτίρια (προ 17/2/1989) ισχύει η 3/1981 Πυροσβεστική Διάταξη όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

•   Για νέα κτίρια (μετά 17/2/1989) ισχύει το άρθρο 10 του Π.Δ. 71/1988.

 ♦   Βιομηχανίες

•   Υφιστάμενες (προ 17/2/1989) ισχύει η Κ.Υ.Α. Φ15/1589/30.1.2006 (ΦΕΚΒ'90) "Λήψη μέτρων πυροπροστασίας στις παραπάνω εγκαταστάσεις".

•   Νέες (μετά 17/2/1989): Παθητική: Άρθρο 11 Π.Δ. 71/1988 Ενεργητική: Κ.Υ.Α. Φ15/1589/30.1.2006 (ΦΕΚΒ' 90).

 ♦   Νοσοκομεία - Φυλακές

•   Υφιστάμενα (προ 17/2/1989): γίνεται υπόδειξη μέτρων

•   Νέα (μετά 17/2/1989): Άρθρο 12Α (νοσοκομεία) ή 12Β (φυλακές) του Π.Δ. 71/1988

 ♦   Χώροι Στάθμευσης Αυτοκινήτων

•   Υφιστάμενα (προ 17/2/1989): Π.Δ. 455/5-7-1976 (ΦΕΚ Α' 169)

•   Νέα (μετά 17/2/1989): Άρθρο 13 του Π.Δ. 71/1988

 

ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ

♦   Απαραίτητη προϋπόθεση έκδοσης οικοδομικής άδειας κτιρίου:

Υποβολή Μελέτης Παθητικής Πυροπροστασίας (Πολεοδομία) και Μελέτης Ενεργητικής Πυροπροστασίας (Πυροσβεστική Υπηρεσία).

 

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

♦   Τρεις σειρές μελετών παθητικής πυροπροστασίας υποβάλλονται στην Πολεοδομική Αρχή, οι οποίες ελέγχονται και θεωρούνται.

• Αποστολή στην οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία με διαβιβαστικό από την Πολεοδομική Αρχή, των τριών θεωρημένων σειρών μελετών παθητικής πυροπροστασίας, καθώς και τριών σειρών μελετών ενεργητικής πυροπροστασίας.

•  Έλεγχος των μελετών ενεργητικής πυροπροστασίας, με τη βοήθεια των μελετών παθητικής πυροπροστασίας, έγκριση των μελετών ενεργητικής πυροπροστασίας, θεώρηση των σχεδίων ενεργητικής πυροπροστασίας.

>   Έλεγχος των απαιτούμενων μέτρων και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία πυροπροστασίας

>   Έλεγχος τεχνικών περιγραφών, όπου αυτό είναι δυνατό (π.χ. αδύνατος ο έλεγχος υδραυλικών υπολογισμών από το πακέτο της 4Μ)

•  Μία σειρά ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας κρατείται στο αρχείο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

•   Οι άλλες δύο σειρές ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας επιστρέφονται με διαβιβαστικό στην Πολεοδομική Υπηρεσία, όπου μαζί με τις υπόλοιπες μελέτες (π.χ. θερμομόνωσης, στατικών, αρχιτεκτονικά κ.ά.) εκδίδεται η άδεια οικοδομής του κτιρίου).

 

 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

•   Οδεύσεις Διαφυγής - Έξοδοι Κινδύνου

•   Μήκη οδεύσεων διαφυγής

•   Πληθυσμιακή παροχή οδεύσεων και εξόδων

•   Τελικές έξοδοι, ασφαλείς και επαρκείς χώροι υποδοχής

•   Περιορισμός διάδοσης πυρκαγιάς

•   Χαρακτηρισμός επικίνδυνων χώρων                 

•   Πυροδιαμερίσματα, πυροφραγμοι, κατακόρυφα ανοίγματα, πόρτες πυρασφάλειας

 ♦ Φέρουσα κατασκευή

•   Στατική θωράκιση σε κολώνες και δοκούς, για αντοχή στη φωτιά

•   Φωτισμός - Σήμανση οδεύσεων διαφυγής

 ♦ Βασικές αρχές δομικής πυροπροστασίας

>   Δείκτης πυραντίστασης κτιρίου (φέρων οργανισμός, περίβλημα πυροδιαμερισμάτων)

>   Παράμετροι Δείκτη Πυραντίστασης: Ακεραιότητα, θερμομόνωσης, Ευστάθεια

>   Ταχύτητα επιφανειακής εξάπλωσης φλόγας (Κατηγοριοποίηση υλικών σύμφωνα με το BS 476 Part 6&7: 0, 1, 2, 3 και 4)

>   Πυροπροστατευμένα κλιμακοστάσια (όροφοι > 3)

>   Πυροπροστατευμένος προθάλαμος (lobby > 6 ορόφους και πληθυσμός > 50 άτομα)

>   Κλιμακοστάσιο πυροσβεστών (ύψος > 25 m και πληθυσμός κτιρίου > 500 άτομα)

>   Ανελκυστήρας πυροσβεστών (ύψος κτιρίου > 28 m)

>   Οδεύσεις διαφυγής (τουλάχιστον δύο εναλλακτικές οδεύσεις διαφυγής σε κτίρια με πληθυσμό > 50 ατόμων, με τις πόρτες να ανοίγουν προς την όδευση διαφυγής, δηλαδή προς τα έξω)

>   Φωτισμός Ασφαλείας Οδεύσεων Διαφυγής και Εξόδων Κινδύνου Π.Δ. 105/1995 (ΦΕΚ Α' 67) και ΕΝ 1838, ΕΝ 60598-1, ΕΝ 60598-2-22

 

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Στο σημείο αυτό ο ομιλητής αναφέρθηκε σε συνήθη σφάλματα που παρατηρούνται στις μελέτες που υποβάλλονται προς έγκριση στην Π.Υ. και προχώρησε σε διευκρινήσεις βασικών εννοιών όπως π.χ. στις διαφορές ανάμεσα σε "Κλιμακοστάσια πυραντοχα αλλά όχι πυροπροστατευμένα" όπως και "Ανελκυστήρες εκτός πυροπροστατευμένου φρεατίου κλιμακοστασίου". Αναφέρθηκε π.χ. σε νέες πολυκατοικίες (άρθρο 5 του Π.Δ. 71/1988: όροφοι > 4 στις οποίες είναι υποχρεωτικό το πυροπροοτατευμένο κλιμακοστάσιο, δηλαδή:

>   είτε το κλιμακοστάσιο είναι κλειστό πυροδιαμέρισμα με πυράντοχες πόρτες σε κάθε όροφο

>   είτε το κλιμακοστάσιο είναι ανοιχτό, αλλά όλες οι πόρτες που καταλήγουν στους διαδρόμους (δηλαδή όλων των διαμερισμάτων των ορόφων και όλων των αποθηκών του υπογείου) πρέπει να είναι πυράντοχες.

Στο σημείο αυτό διερωτήθηκε "Έχουν μελετηθεί - κατασκευαστεί πολλές πολυκατοικίες σύμφωνα με το άρθρο 5 του ΠΑ. 71/1988;

Κατά τα άλλα είμαστε Ευρωπαίοι και υπερήφανοι για την επιστημονική μας κατάρτιση και τις κρατικές υπηρεσίες ελέγχου."

 

Παρεκκλίσεις στην Πυροπροστασία κτιρίων

Για κτίρια μεγάλης κλίμακας, με χρήση βιομηχανίες - αποθήκες και χώρους συνάθροισης κοινού, στα οποία είναι αποδεδειγμένα αδύνατη η πλήρης εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 2, 3, 10 και 11 της παθητικής πυροπροστασίας (όπως πυροδιαμερίσματα, όγκος, μήκος απροστάτευτης όδευσης διαφυγής κ.ά.) του Π.Δ. 71/1988, συντάσσεται μελέτη παθητικής πυροπροστασίας, με αύξηση των ενεργητικών μέτρων πυροπροστασίας, ώστε να επιτυγχάνεται τουλάχιστον ισοδύναμος βαθμός πυρασφάλειας κτιρίου και κοινού.

Οι ζητούμενες παρεκκλίσεις εξετάζονται από πενταμελή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, υπό την εποπτεία του ΥΠΕΧΩΔΕ, και εφ' όσον γίνουν αποδεκτές, η Επιτροπή εγκρίνει τη μελέτη πυροπροστασίας και ακολούθως προχωρεί η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας.

 

Μέτρα Ενεργητικής Πυροπροστασίας

•   Φορητοί πυροσβεστήρες (ΕΝ 3 Μέρη 3, 6 και 7),  ΚΥΑ 618/20-1-2005 (ΦΕΚΑ· 52)  και  ΚΥΑ 17230/671/11-9-2005 (ΦΕΚ Β' 1218)

•   Τροχήλατοι πυροσβεστήρες (ΕΝ 1866)

•  Αυτόματο Σύστημα Πυρανίχνευσης (Παράρτημα Α της 3/1981 Πυροσβεστικής Διάταξης, ΕΝ 54)

•  Αυτόματο Σύστημα Καταιονισμού Ύδατος (Παράρτημα Γ της 3/1981 Πυροσβεστικής Διάταξης, ΕΝ 12845:2003, ΕΛΟΤ 664, ΤΟΤΕΕ 2451/1986)

•   NFPA 13/2002 "Standard for Installation of Sprinkler Systems"

•   NFPA 13A "Insperction, Testing and Maintenance of Sprinkler Sprinkler Systems" - 1991

•   Μόνιμο Πυροσβεστικό Υδροδοτικό Δίκτυο (Παράρτημα Β' της 3/1981 Πυροσβεστικής Διάταξης, ΕΛΟΤ 664, ΤΟΤΕΕ 2451/1986, NFPA 14/2003 "Standard for the Installation of Standpipe and Hose Systems")

•   Συστήματα τοπικής εφαρμογής (καυτές επιφάνειες, μαγειρεία κ.ά.)

•   Συστήματα ολικής Κατάκλυσης (CEA 614 ,  FM-200 , Argonite , lnergen-541 , FE-13, FE-25 , CO2 ) σύμφωνα με τον NFPA 2001/2004. "Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Sys­tems".

•   Συστήματα Ολικής Κατάκλυσης μέ CO2 σύμφωνα με τον NFPA 12/2005 "Standard on Carbon Dioxide Extinguishing Systems".

  

Σύστημα ανίχνευσης και έγκαιρης ειδοποίησης

•   Αυτόματη πυρανίχνευση

•   Σήμανση συναγερμού - μεγαφωνικό σύστημα

 

Αυτόματα Συστήματα Πυρόσβεσης

•   Αυτόματο σύστημα καταιονισμού ύδατος (sprinkler)

•   Συστήματα κατάσβεσης με αέρια τοπικής ή ολικής κατάκλισης

 

Χειροκίνητα Συστήματα Πυρόσβεσης

•     Υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο (με πυροσβεστικές φωλιές)

•    Φορητοί πυροσβεστήρες

•    Ερμάρια Πυροσβεστικών Εργαλείων

 

Ομάδα Πυροπροστασίας

Προβλέπεται ομάδα πυροπροστασίας, σε επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις για τα οποία απαιτείται από την κείμενη νομοθεσία.

Σύσταση ομάδας πυροπροστασίας

•   Αρχηγός (συνυπεύθυνος με το Δ/ντή της επιχείρησης, για κάθε παράλειψη των απαιτουμένων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας)

•   Υπαρχηγός (αναπληροί τον Αρχηγό σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του)

•   Μέλη (γνώση χρήσης και τρόπου λειτουργίας όλων των μέσων πυροπροστασίας)

 

Πυροπροστασία Εγκαταστάσεων Υγραερίου

♦   Δ3/14858/1-7-1993 (ΦΕΚ Β' 477)

"Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών διαμόρφωσης, σχεδίασης, κατασκευής, ασφαλούς λειτουργίας και πυροπροστασίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης, εμφιάλωσης, διακίνησης και διανομής υγραερίου καθώς και εγκαταστάσεων για τη χρήση σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες".

♦   ΚΥΑ 31856/3-9-2003

'Τεχνικός Κανονισμός εγκαταστάσεων υγραερίου στα κτίρια (πλην βιομηχανιών - βιοτεχνιών)"

 

Πυροπροστασία Εγκαταστάσεων Φυσικού Αερίου

♦   Υ.Α. Δ3/Α/5286/26-3-1997 (ΦΕΚ Β' 236)

"Κανονισμός εσωτερικών εγκαταστάσεων φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας άνω των 50 mbar και μεγίστη πίεση λειτουργίας έως και 16 bar".

♦   ΚΥΑ Δ3/Α/11346/15-7-2003 (Β' 963)

"Κανονισμός εσωτερικών εγκαταστάσεων φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως 1 bar".

 

ΕΠΙΒΟΛΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΟΛΙΚΗΣ ΚΑΤΑΚΛΥΣΗΣ

Πα το ΠΔ 71/1988 Συστήματα Ολικής Κατάκλισης επιβάλλονται:

Α. Στα λεβητοστάσια - δεξαμενές καυσίμων άνω των 3 m³, για όλες τις χρήσεις κτιρίων.

Β. Στα εκπαιδευτήρια, σε υπόγεια > 250 m και στις οδεύσεις διαφυγής κτιρίων > 3 ορόφους και κτιρίων όπου στεγάζονται παιδιά < 6 ετών.

Γ. Στα γραφεία σε κτίρια > 20 m και πληθυσμό > 400 άτομα.

Δ. Στα καταστήματα

>   σε κτίρια με εμβαδόν ορόφου > 1000 m²

>   σε κτίρια με συνολικό εμβαδόν > 2500 m²

>   υπόγειους χώρους > 250 m²

>   σε επικίνδυνους χώρους π.χ. Η/Μ

Ε. Στους χώρους συνάθροισης κοινού:

>   σε επικίνδυνους και υψηλού βαθμού κινδύνου χώρους

>   στη σκηνή θεάτρου > 60 m²

>  χώρους, όπου το δάπεδο έχει ύψος > 23 m

>  χώρους κάτω από τον κατώτερο όροφο εκκένωσης.

ΣΤ. Στις αποθήκες, κατηγορίας Ζ3 και Ζ2 > 2000 m²

Ζ. Στα νοσοκομεία:                                             

>   κεντρικές αποθήκες

>   λεβητοστάσιο

>   κεντρικό μαγειρείο

>  χώρους συγκέντρωσης απορριμμάτων

>  χώρους πλυντηρίων, αποθήκευσης ιατρικών αερίων, εύφλεκτων υγρών

>  χώρους Η/Μ

>   οίκους ευγηρίας

>   κτίρια ατόμων με ειδικές ανάγκες

Η. Σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, σε υπόγειους σταθμούς με ωφέλιμη επιφάνεια > 300 m .

 

ΑΠΟΔΕΚΤΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΛΙΚΗΣ ΚΑΤΑΚΛΥΣΗΣ

1. CEA-410 :  C4F10 (περφθοροβουτάνιο). Για πυρκαγιές κατηγορίας Α και Β. Ενδείκνυται για κατάσβεση σε χώρους με ανθρώπινη παρουσία.

2. FM-200 (FE-227): C3HF7 (1, 1, 1, 2, 3, 3, 3, επταφθοροπροπάνιο). Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην ανθρώπινη υγεία λόγω του HF.

3.  ARGONITE: 50% Ν₂ - 50% Ar. Δεν υπάρχει επίπτωση στην υγεία ή τοξικολογική επίπτωση στους ανθρώπους για παρα­μονή μέχρι 10 rain.

4.  INERGEN - 541: 50% Ν₂ - 40% Ar - 8% C0₂. Ενδείκνυται για κατάσβεση σε χώρους με ανθρώπινη παρουσία.

5.  FE-13: Για πυρκαγιές κατηγορίας Α και Β. Ενδείκνυται για κατάσβεση σε χώρους με ανθρώπινη παρουσία.

    FE-25 : Για προστασία κλειστών Η/Μ χώρων, χωρίς την παρουσία ατόμων.

6.  C0₂: Δεν χρησιμοποιείται σε χώρους με παρουσία ανθρώπων.

7.  COLD FIRE - 302: Για πυρκαγιές κατηγορίας Α και Β. Υγρό μίγμα ιονικών και μη ιονικών επιφανειακά ενεργών ουσιών, παραγώγων κυτταρίνης και εκχυλισμάτων υγρών. Δεν ενδείκνυται για προστασία δεξαμενών πετρελαιοειδών, αντικαθι­στώντας τους.

8.  ΝΕΡΟ

9.  ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ: Δεν χρησιμοποιείται σε χώρους με παρουσία ανθρώπων.

 

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

 Υποχρεωτικά

•   Ανιχνευτές σε διάταξη cross - zoning

•   Με ενεργοποίηση ενός ανιχνευτή, να δίνεται οπτικό και ηχητικό σήμα.

•   Με ενεργοποίηση έτερου ανιχνευτή εκτός ζώνης, πραγματοποιείται κατάσβεση.

•   Ύπαρξη σχετικής σήμανσης, εξωτερικά του προστατευόμενου χώρου, όταν το σύστημα βρίσκεται σε λειτουργία, για την αποτροπή εισόδου ατόμων

•   Σύστημα χρονοκαθυστέρησης

•   Χειροκίνητη βαλβίδα διακοπής.

 Προαιρετικά

•   Μηχανικός εξαερισμός

•   Πρόσδωση οσμής σε άοσμα κατασβεστικά υλικά

•   Αναπνευστικές συσκευές πυροσβεστικού τύπου

•   Σχέδιο επέμβασης και εκπαίδευσης προσωπικού

•   Ειδικά για το CO2, τα προαιρετικά μέτρα, γίνονται υποχρεωτικά.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ

Στη Δ/νση Προληπτικής Πυροπροστασίας λειτουργεί το 2ο Τμήμα Υλικών και Συστημάτων Ενεργητικής και Παθητικής Πυροπροστασίας", με αρμοδιότητα τον έλεγχο των παρακάτω:

•   νέων υλικών

•   μέσων παθητικής πυροπροστασίας

•   συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας

 Άρθρο 15 Ν. 3511/27-11-2006 (ΦΕΚ Α' 258)

•   Συγκρότηση Επιτροπών από Π.Σ. από Αξιωματικούς - Τεχνικούς Επιστήμονες για την αξιολόγηση υλικών και μέσων.

•   Έλεγχος υλικών και μέσων από Π.Σ. και Γ.Χ.Κ.

•   Εκκρεμεί Π.Δ. περί θεμάτων συνεργασίας των δύο Υπηρεσιών

 

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ Π.Σ.

•   Έκθεση δοκιμής ή πιστοποιητικό από διαπιστευμένο εργαστήριο

•   Βεβαίωση του ΕΣΥΔ, ότι το εργαστήριο είναι διαπιστευμένο από τον εθνικό φορέα της χώρας του, να εκτελεί τις δοκιμές που αναφέρονται στο πιστοποιητικό / έκθεση δοκιμής.

•   M.S.D.S.

•   Προσπέκτους

 

Αρχή