1.8. ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΔΕΥΣΕΩΝ ΔΙΑΦΥΓΗΣ
Πέραν του τεχνητού φωτισμού συνήθους λειτουργίας
ενός κτιρίου, πρέπει κατά περίπτωση
να εγκατασταθούν φωτισμοί σήμανσης και φωτισμοί ασφαλείας.
Ο φωτισμός σήμανσης δεν έχει σχέση μόνο με την περίπτωση πυρκαγιάς, αλλά έχει
σαν στόχο την προστασία των ατόμων που κινούνται σένα σύνολο χώρων, στους
οποίους υπάρχουν διάφορα επίπεδα φωτιστικής εντάσεως. Με τον φωτισμό σήμανσης
επισημαίνονται επικίνδυνα σημεία όπως σκαλοπάτια, απότομες γωνίες, κ.λπ.
Ο φωτισμός ασφάλειας, είναι εφεδρικός φωτισμός που χρησιμοποιείται σε
περίπτωση πυρκαγιάς, για να εξασφαλίσει κάποια ανεκτά όρια ορατότητας και
ταυτόχρονα με ειδικές ενδείξεις να οδηγήσει τα άτομα στις οδεύσεις διαφυγής και
την έξοδο. Τα υλικά και οι συσκευές (καλώδια, φωτιστικά σημεία, κ.λπ.) που
χρησιμοποιούνται για τον φωτισμό ασφάλειας, είναι αυτονόητο ότι παρουσιάζουν
υψηλή πυραντοχή.



Σχήμα 1.22. Ο κανονικός φωτισμός (200 Im/m2) δίνει αίσθημα άνεσης σε
ομαλές συνθήκες (αριστερά). Σε περίπτωση πυρκαγιάς ο εφεδρικός φωτισμός
ασφάλειας (5 lm /m2) αποτρέπει τον πανικό και επιτρέπει την ασφαλή αναχώρηση
των ατόμων.
Η ηλεκτρική εγκατάσταση περιλαμβάνει το κύκλωμα
κανονικού φωτισμού, το κύκλωμα εφεδρικού φωτισμού με σύστημα τηλεχειρισμού ή
αυτόματης ενεργοποίησης του και τους πίνακες διανομής που συνδέονται τόσο με την
κανονική (π.χ. ΔΕΗ) όσο και με την εφεδρική (π.χ. μπαταρίες, ηλεκτροπαραγωγό
ζεύγος) πηγή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι πίνακες βρίσκονται σε προσιτούς
κοινόχρηστους χώρους (π.χ. διαδρόμους).
Σε κάθε αίθουσα τοποθετούνται τουλάχιστον δύο φωτιστικά
σημεία και πρέπει να εξασφαλίζονται τουλάχιστον 15 lux .
Σημείωση: Οι Γαλλικοί κανονισμοί θεωρούν επαρκή φωτισμό
ασφάλειας 5 lux (= 5 lrn/m2) ενώ οι Ελληνικοί'1' απαιτούν φωτισμό ασφάλειας 10
lux (άρθρο 2, παρ.2.6.3) και για τις οδεύσεις διαφυγής 15 lux (άρθρο 2,
παρ.2.6.1).
Ο φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής (τεχνητός ή φυσικός)
πρέπει να είναι συνεχής στο χρονικό διάστημα που το κτίριο βρίσκεται σε
λειτουργία, παρέχοντας την ελάχιστη ένταση φωτισμού των 15 lux', ιδιαίτερα στα
δάπεδα των οδεύσεων διαφυγής, συμπεριλαμβανομένων των γωνιών, των διασταυρώσεων
διαδρόμων, των κλιμακοστασίων και κάθε πόρτας εξόδου διαφυγής.
Ο τεχνητός φωτισμός πρέπει να τροφοδοτείται από
αξιόπιστες πηγές ενέργειας, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα από την Δ.Ε.Η.
Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση φωτιστικών σωμάτων, που
λειτουργούν με

Σχήμα 1.23. Ο φωτισμός ασφάλειας πρέπει να επισημαίνει τα σκαλοπάτια, τις
επικίνδυνες γωνίες, την πορεία διαδρομής προς την έξοδο και τις πόρτες{51>. Κατά
τη διαδρομή προς την έξοδο τα φωτιστικά σημεία δεν πρέπει να απέχουν περισσότερο
από 15 m.
συσσωρευτές και η χρήση φορητών στοιχείων για τον
κανονικό φωτισμό των οδεύσεων διαφυγής, όμως επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν ως
βοηθητική πη-/ή ενέργειας για το φωτισμό ασφάλειας.Απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται φωσφορίζουσες ή
ανακλαστικές επιφάνειες ως υποκατάστατα των απαιτούμενων ηλεκτρικών φωτιστικών
σωμάτων.
1.8.1. Πηγές φωτισμού ασφάλειας
Σε κάθε κτίριο, για το οποίο σύμφωνα με τις
Ειδ.Διατάξεις του Κ.Π.Κ. απαιτείται φωτισμός ασφάλειας
στις οδεύσεις διαφυγής, πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθοι όροι:
α. Η διακοπή του φωτισμού, στη διάρκεια αλλαγής από μια
πηγή ενέργειας σε άλλη, πρέπει να είναι ελάχιστη. Η επιτρεπόμενη διακοπή δεν
πρέπει να υπερβαίνει τα10 s.
β.0
φωτισμός ασφάλειας πρέπει να τροφοδοτείται από αξιόπιστη εφεδρική πηγή ενέργειας,
έτσι ώστε να εξασφαλίζεται σε όλα τα σημεία του δαπέδου των οδεύσεων διαφυγής η
ελάχιστη τιμή των 10 lux, μετρούμενη στη στάθμη του δαπέδου.
γ. Το σύστημα του φωτισμού ασφαλείας
πρέπει να διατηρεί τον προβλεπόμενο
φωτισμό για 1,5 h τουλάχιστον, σε περίπτωση διακοπής του κανονικού
φωτισμού.

Σχήμα 1.24. Παράδειγμα εγκαταστάσεως αυτόνομης μονάδας φωτισμού ασφάλειας
σε διαδρόμους και αίθουσα συναθροίσεως κοινού (πρόταση Leg-rand).
1.8,2. Σήμανση οδεύσεων διαφυγής
Η σήμανση των οδεύσεων διαφυγής για όλα τα
στάδια, εφόσον οι Ειδικές Διατάξεις των κτιρίων το απαιτούν, πρέπει να γίνεται
με σήματα και ευανάγνωστες επιγραφές. Αυτή η σήμανση επιβάλλεται ιδιαίτερα όταν
η έξοδος ή η όδευση διαφυγής δεν είναι άμεσα ορατή ή αντιληπτή.
Κάθε σήμανση που απαιτείται σύμφωνα με την
παραπάνω παράγραφο, πρέπει να είναι σύμφωνη με τις Διατάξεις του Π.
Διατάγματος 422</8-6-79 «Περί συστήματος, σηματοδοτήσεως ασφάλειας εις του
χώρους εργασίας» με τις συμπληρώσεις των παρακάτω παραγράφων:
Κάθε επιγραφή ή σήμα, που δείχνει μια έξοδο ή πρόσβαση
διαφυγής, πρέπει να είναι κατάλληλα τοποθετημένη έτσι ώστε να είναι άμεσα ορατή.
Απαγορεύεται η τοποθέτηση διακόσμησης ή άλλου εξοπλισμού, που εμποδίζει την
ορατότητα.
Σε κάθε θέση, όπου η κατεύθυνση της όδευσης διαφυγής
προς την πλησιέστερη έξοδο δεν είναι ορατή, πρέπει να τοποθετείται το σήμα
διάσωσης γ, όπως προβλέπεται από το Π. Διάταγμα 422/8-6-1979. Το μέγεθος και το
χρώμα του σήματος προσδιορίζεται από το άρθρο 3, παραγρ. 1γ του ίδιου
Διατάγματος.
Επάνω από κάθε πόρτα εξόδου διαφυγής πρέπει να
τοποθετείται το σήμα διάσωσης ε του άρθρου 4 του Π. Διατάγματος 422 /8-6-1979,
με ύψος προσαυξημένο, έτσι ώστε να υπάρχει χώρος για τη λέξη «ΕΞΟΔΟΣ», κάτω από
το σύμβολο.
Στα σημεία εισόδου κυλιόμενης σκάλας ή κυλιόμενου
διάδρομου, που δεν περιλαμβάνονται σε όδευση διαφυγής, πρέπει να τοποθετούνται
σήματα διάσωσης που να προσδιορίζουν την κατεύθυνση προς την πλησιέστερη έξοδο.
Κάθε πόρτα, που σύμφωνα με τον κανονισμό πρέπει να
παραμένει κλειστή σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας του κτιρίου, πρέπει να φέρει
την επιγραφή «Η ΠΟΡΤΑ ΝΑ ΜΕΝΕΙ ΚΛΕΙΣΤΗ».
1.8.3. Φωτισμός ασφάλειας και σήμανση στις κατηγορίες κτιρίων
• Κατοικίες
Ο τεχνητός φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής κτιρίων
κατοικιών, πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον για χρονικό διάστημα ίσο με το γινόμενο
του αριθμού των ορόφων χ 20 s.
Σε κτίρια με 5 ή περισσότερους ορόφους απαιτείται από
τον Κ.Π.Κ. φωτισμός ασφάλειας. Σήμανση επιβάλλεται σε κτίρια όπου υπάρχουν
τουλάχιστον δύο εναλλακτικές οδεύσεις με τις αντίστοιχες τελικές εξόδους.
• Ξενοδοχεία
Κάθε κτίριο προσωρινής διαμονής με πληθυσμό μεγαλύτερο
των 20 ατόμων πρέπει να διαθέτει σύστημα φωτισμού ασφάλειας. Ο
απαιτούμενος χρόνος λειτουργίας του συστήματος φωτισμού ασφάλειας πρέπει να
επαρκεί για την πλήρη εκκένωση του κτιρίου και σε καμιά περίπτωση να μην είναι
μικρότερος των 90min.
Όλα τα τμήματα των οδεύσεων διαφυγής (διάδρομοι, πόρτες,
σκάλες, έξοδοι κινδύνου, τελικές έξοδοι, κ.λπ.) πρέπει να έχουν κατάλληλα
τυποποιημένα σήματα, ευδιάκριτα τόσο την τ\μέρα όσο και τη νύχτα, που να
καθοδηγούν το κοινό προς την τελική έξοδο σε περίπτωση πυρκαγιάς.
• Κτίρια Εκπαιδεύσεως
Σε κάθε κτίριο που χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς
σκοπούς πρέπει να υπάρχει φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής. Εάν το κτίριο
λειτουργεί και μετά
τη δύση του ηλίου πρέπει να υπάρχει και φωτισμός
ασφάλειας. Επίσης πρέπει να γίνεται σήμανση όλων των οδεύσεων
διαφυγής.
• Κτίρια Γραφείων
Σε όλα τα κτίρια γραφείων πρέπει να υπάρχει
φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής. Σε κτίρια γραφείων με πληθυσμό μεγαλύτερο
από 100 άτομα πρέπει να εγκαθίσταται φωτισμός
ασφάλειας.
Στα κτίρια γραφείων πρέπει να υπάρχει σήμανση,
των οδεύσεων διαφυγής και των εξόδων κινδύνου.
• Κτίρια Καταστημάτων
Σε όλα τα καταστήματα πρέπει να υπάρχει
φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής, φωτισμός ασφάλειας και σήμανση.
• Χώροι συναθροίσεως κοινού
Όλοι οι χώροι συναθροίσεως κοινού και οι οδεύσεις
διαφυγής πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με φωτισμό
ασφάλειας.
Σε αίθουσες παραστάσεων η προβολών, ο φωτισμός των
δαπέδων των οδεύσεων διαφυγής επιτρέπεται να ελαττώνεται μέχρι την τιμή των 2 lux κατά τη διάρκεια των παραστάσεων.
Πρέπει να γίνεται σήμανση των οδεύσεων διαφυγής.
• Βιομηχανίες και Αποθήκες
Σε κάθε κτίριο αυτής της κατηγορίας (Ζ σύμφωνα με τον
Πίνακα 1.1) πρέπει να υπάρχει φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής. Από τον όρο αυτό
εξαιρούνται οι χώροι που χρησιμοποιούνται μόνο στη διάρκεια της ημέρας και έχουν
ικανοποιητικό φυσικό φωτισμό. Το ίδιο ισχύει και για τον φωτισμό ασφάλειας.
Σε όλα τα κτίρια της κατηγορίας Ζ επιβάλλεται
σήμανση των εξόδων κινδύνου και της τελικής εξόδου.
• Νοσηλευτικές Εγκαταστάσεις και Φυλακές
Σε όλα τα κτίρια αυτής της κατηγορίας πρέπει να υπάρχει φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής, καθώς και φωτισμός ασφάλειας για
όλους τους χώρους των κτιρίων της κατηγορίας Η·, και μόνο για τις
οδεύσεις διαφυγής για τα κτίρια της κατηγορίας Η2
(παράγραφος 2.Θ. των Γεν.Διατάξεων του Κ.Π.Κ.). Εξαιρούνται οι βρεφονηπιακοί
σταθμοί ημερήσιας αποκλειστικά λειτουργίας.
Στα κτίρια της κατηγορίας Η,, όπου υπάρχουν αίθουσες
συνάθροισης ασθενών μη αυτοεξυπηρετούμενων, ο φωτισμός ασφάλειας πρέπει να έχει
ένταση τουλάχιστον 15 lux στη στάθμη του δαπέδου.
Επίσης, σε όλα τα κτίρια, πρέπει να υπάρχει σήμανση των
οδεύσεων διαφυγής-
• Χώροι στάθμευσης οχημάτων και πρατήρια υγρών καυσίμων
Στα κτίρια αυτής της κατηγορίας πρέπει να προβλέπεται τεχνητός φωτισμός και φωτισμός ασφάλειας των οδεύσεων διαφυγής.
Πρέπει επίσης να υπάρχει σήμανση των εξόδων
κινδύνου και των τελικών εξόδων.