Τα πλαστικά

Η μεγάλη ποικιλία και η ραγδαία διάδοση των πλαστικών δυσκολεύει την ενιαία αντιμετώπιση τους. Πάντως υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και κυρίως, τα πλαστικά σε όλες τις μορφές τους είναι αναφλέξιμα υλικά.
Χωρίζονται  ανάλογα με τη συμπεριφορά τους στη φωτιά σε θερμοπλαστικά και σε θερμοστατικά η θερμοσκληρινόμενα. Τα θερμοπλαστικά όταν θερμαίνονται μαλακώνουν και λειώνουν, ενώ με την ψύξη συχνά σκληρύνονται και συχνά μπορούν να επανέλθουν στην αρχική τους μορφή. Τα θερμοστατικά ή θερμοσκληρινόμενα στερεοποιούνται με την επίδραση της θερμότητας, αλλά δεν μαλακώνουν και δεν λειώνουν σε επαναθέρμανση.
Γενικά υπάρχει ευρύτατη διαβάθμιση  στη συμπεριφορά των πλαστικών σε φωτιά. Η συμπεριφορά αυτή εξαρτάται όχι μόνο από τη χημική σύνθεση, αλλά και από την κατασκευαστική τους διαμόρφωση και από τον τρόπο και την θέση τοποθέτησης τους. Έτσι τα αφρώδη πλαστικά είναι πολύ πιο εύφλεκτα από τα συμπαγή της ίδιας σύνθεσης.
Ακόμη, πολύ πιο εύφλεκτο είναι ένα στοιχείο που περιβάλλεται από αέρα, από ένα κολλημένο κατά τη μία πλευρά σε άφλεκτο τοίχωμα. Έτσι η διογκωμένη πολυστερίνη είναι εύκολα αναφλέξιμη (και απαγορεύεται η χρήση της) όταν τοποθετηθεί σαν πλάκα κρεμαστής οροφής.
Η πολυστερίνη συνήθους σύνθεσης (κατηγορία Ρ), όταν τοποθετείται στο κάτω μέρος πλάκας μπετόν, χαρακτηρίζεται σαν υλικό κανονικής ανάφλεξης και μπορεί να χρησιμοποιείται, κατά τους γερμανικούς κανονισμούς, σε μικρά κτίρια κατοικιών. Σε μεγαλύτερα κτίρια πρέπει να είναι κατηγορίας F, με ειδικά πρόσθετα που την καθιστούν δύσφλεκτη.

Στον Πίνακα 3.9 φαίνεται η συμπεριφορά των κυριώτερων πλαστικών υλικών στη φωτιά.

Κατά τους αμερικανικούς κανονισμούς πάντως, η πολυστερίνη που χρησιμοποιείται σε δομικές κατασκευές, πρέπει να είναι δύσφλεκτη και να καλύπτεται με πυροπροστατευτική γυψοσανίδα. Η κάλυψη με συνηθισμένο οροφοκονίαμα είναι πρακτικώς ανύπαρκτη, γιατί σε ελάχιστα λεπτά το κονίαμα θερμαίνεται στους 90°C, στους όποιους η πολυστερίνη λυώνει και το κονίαμα πέφτει.
Η πολυστερίνη, όταν εγκλωβισθεί ανάμεσα σε μπετόν και σε προκατασκευασμένα τοιχώματα, είναι πρακτικώς άφλεκτη και μάλιστα παρέχει προστασία στην εξωτερική στρώση, αν συμβεί πυρκαγιά στο εσωτερικό του κτιρίου, καθυστερώντας τη θέρμανση του.
Για πολλά είδη πλαστικών έχουν επισημανθεί διαβαθμίσεις ως προς τη δυσκολία ανάφλεξης και την ιδιότητα της αυτοσβέσεως. Μερικά πλαστικά δίνουν αξιόλογη βοήθεια στην προσπάθεια μειώσεως της ταχύτητας μεταδόσεως της φωτιάς. Όταν όμως αναπτυχθεί πυρκαγιά, από την ανάφλεξη άλλων υλικών του χώρου, διασπώνται και αυτά από πυρόλυση σε αναφλέξιμα αέρια. Επειδή μάλιστα τα ειδικά πρόσθετα που περιέχουν είναι τοξικά, κατά κανόνα αλογόνα (βρώμιο, χλώριο, φθόριο), τα παραγόμενα τότε καυσαέρια είναι ακόμη πιο επικίνδυνα.
Το τελευταίο είναι μάλιστα το κύριο μειονέκτημα των πλαστικών, ότι δηλαδή παράγουν τοξικά αέρια και πυκνούς μαύρους καπνούς, που εμποδίζουν τη διαφυγή των ενοίκων και την πρόσβαση των πυροσβεστών, πολύ περισσότερο από αντίστοιχες ποσότητες ξύλου. Όπως ήδη έχει αναφερθεί το κύριο τοξικό αέριο, σε όλες τις πυρκαγιές, είναι το μονοξείδιο του άνθρακα. Η διαπίστωση αυτή ισχύει πλήρως και για τις πυρκαγιές των πλαστικών. Σ' αυτά όμως, εκτός από την μεγάλη ποσότητα του μονοξειδίου, παράγονται παράλληλα και άλλα τοξικά αέρια (οι επιδράσεις των οποίων έχουν ήδη αναφερθεί σε προηγούμενη παράγραφο) τα κυριότερα των οποίων είναι:
• Υδροχλώριο, κατά την καύση χλωριούχου πολυβινυλίου (PVC).
• Διισοκυανικό τολουένιο, κατά την καύση πολυουραιθάνης.
• Υδροκυάνιο και οξείδια του αζώτου, σε ειδικές συνθήκες καύσης πολυουραιθάνης, νάϋλον και ακρυλικών πλαστικών.
• Υδροφθόριο, υδροβρώμιο και άλλες ενώσεις κατά την καύση των πλαστικών με αντιπυρικά πρόσθετα.
Αν και τα αέρια αυτά, εξαιτίας της μικρής συνήθως συγκέντρωσης τους δεν είναι τόσο επικίνδυνα όσο το μονοξείδιο του άνθρακα, προσβάλλουν όμως το νευρικό σύστημα και προκαλούν παραισθήσεις. Εξ' αιτίας τους άνθρωποι βγαίνουν από τα παράθυρα για να φύγουν, χάνουν το αίσθημα του προσανατολισμού και δε βρίσκουν την έξοδο κινδύνου, κ.ά. Οι παράγοντες αυτοί, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψη κατά τη σχεδίαση σύγχρονων κατασκευών όπου έχουμε σημαντική παρουσία πλαστικών. Είναι αυτονόητο ότι σε χώρους όπου η συσσώρευση πλαστικών υπερβαίνει τα συνήθη όρια χρειάζονται ειδικές προβλέψεις, κυρίως επαρκούς αερισμού των χώρων, μέχρι πλήρους απομακρύνσεως των ανθρώπων.