Πως μπορεί ο Πολίτης να αυτόπροστατευτεί από Πυρκαγιά

Μιχαήλ Χάλαρης
Αξιωματικός Π.Σ.,
Δρ. Χημικός Διεύθυνση Εκπαίδευσης,
Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος

Οι πυρκαγιές προκαλούν τεράστιες ζημιές, ανθρώπινες και υλικές, σκορπίζοντας την συμφορά όχι μόνο σε άτομα και οικογένειες,  αλλά και σε ολόκληρες ακόμη κοινωνίες. Από τα στοιχεία του Πυροσβεστικού Σώματος προκύπτει, ότι την τελευταία πενταετία (1997 -2001)  έχουμε κατά μέσο όρο 28.575 πυρκαγιές το κάθε έτος. Οι πυρκαγιές αυτές προκαλούν υλικές ζημιές που το πραγματικό κόστος τους είναι  πολύ δύσκολο να αποτιμηθεί με ακρίβεια και το κυριότερο προκαλούν ανθρώπινες απώλειες (νεκρούς και τραυματίες).

Οι κίνδυνοι από τις πυρκαγιές παρά την εξέλιξη των μηχανικών μέσων και τη δημιουργία περισσότερων πυροσβεστικών υπηρεσιών   στη χώρα μας, εξακολουθούν να υπάρχουν, γεγονός που μας δημιουργεί την υποχρέωση να μάθουμε, πως πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε και  ακόμη καλύτερα να μάθουμε τι πρέπει να κάνουμε για να τις προλάβουμε. Είναι ευκολότερο να προλάβουμε μια φωτιά, παρά να τη σβήσουμε.

Οι κυριότερες αιτίες, που προκαλούν πυρκαγιές, σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Σ. για τη χώρα μας την τελευταία δεκαετία αναγράφονται στον πίνακα.

Από αυτά τα στοιχεία αποδεικνύεται, ότι ένα μικρό ποσοστό οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα, ενώ για όλα τα υπόλοιπα ατυχήματα ευθύνεται ο άνθρωπος.

 Άμεσες Ενέργειες σε περίπτωση Εκδήλωσης Πυρκαγιάς

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η φωτιά μεγαλώνει κάθε 8 λεπτά της ώρας κατά 50 φορές. Γι αυτό σε περίπτωση πυρκαγιάς πρέπει να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να αρχίσουμε αμέσως δράση, για να την καταπολεμήσουμε. Το πιο σημαντικό στάδιο μιας πυρκαγιάς είναι τα πρώτα λεπτά εκδήλωσης της. Επομένως είναι αποφασιστικής σημασίας η άμεση ενεργοποίηση και έγκαιρη επέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ή της ομάδας πυρασφαλείας. Η προτεραιότητα εκτέλεσης ενεργειών στο συμβάν είναι η ακόλουθη:

1ον. Διάσωση κινδυνευόντων ή εγκλωβισθέντων ατόμων
2ον. Προστασία διπλανών εγκαταστάσεων, κτιρίων ή αντικειμένων που δεν έχουν προσβληθεί από την πυρκαγιά.
3ον. Διάσωση όσο το δυνατόν μεγαλυτέρου τμήματος από τα ήδη καιγόμενα υλικά.

Γενικά οι ενέργειες που πρέπει να κάνετε μόλις αντιληφθείτε φωτιά στον χώρο σας είναι:

α. Διατηρείστε την ψυχραιμία και προσπαθήστε για άμεση κατάσβεση κατά την έναρξη της, χρησιμοποιήστε την σωστή μέθοδο κατάσβεσης, δηλαδή τρόπο επέμβασης και κατάλληλο κατασβεστικό υλικό, στη χρήση του οποίου όλοι ανεξαρτήτως πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί:
• Σε περίπτωση υγραερίου, άμεσο κλείσιμο της στρόφιγγας παροχής.
• Σε πυρκαγιά υγρών καυσίμων όχι νερό αλλά αφρό.
• Σε πυρκαγιά με παρουσία ηλεκτρικού ρεύματος όχι νερό, αλλά διοξείδιο του άνθρακα, πυροσβεστική σκόνη, άμεση διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος.
• Απομακρύνατε από τον χώρο πυρκαγιάς τα εύφλεκτα υλικά.

β. Ειδοποιήστε άμεσα την ομάδα πυρασφαλείας ή/και την Πυροσβεστική Υπηρεσία στο τηλ. 199, αναφέροντας την θέση όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά, τα καιγόμενα υλικά καθώς και την ύπαρξη ή μη κινδυνεύοντος ή εγκλωβισμένου ατόμου.

γ. Απομακρυνθείτε κλείνοντας, αλλά όχι κλειδώνοντας πόρτες και παράθυρα, ώστε να περιορισθεί ο εισερχόμενος φρέσκος αέρας και να επιβραθυνθεί η καύση.

δ. Περιμένετε την ομάδα πυρασφαλείας, ενημερώστε τον επικεφαλή για ότι έχει πέσει στην αντίληψη σας.

ε. Ακολουθείτε τις οδηγίες που θα σας δοθούν από τον υπεύθυνο πυρασφαλείας.

Αν όμως εγκλωβισθείτε από την φωτιά μην χάσετε την ψυχραιμία σας:
α. Κλείστε πόρτες και παράθυρα του χώρου όπου έχει εκδηλωθεί πυρκαγιά και σφραγίστε τις χαραμάδες με σεντόνια, κουρτίνες ή άλλα παρόμοια υλικά (αν είναι δυνατόν και βρεγμένα), ώστε να ελαττωθεί ο εισερχόμενος φρέσκος αέρας.
β. Μετακινηθείτε σε εξωτερικό δωμάτιο, πηγαίνετε σε παράθυρο και προσπαθήστε να τραβήξετε την προσοχή καλώντας σε βοήθεια.
γ. Αν ο χώρος έχει γεμίσει καπνούς σκύψτε έξω από το παράθυρο, εκτός αν από τον κάτω όροφο βγαίνουν καπνοί και φλόγες. Σ' αυτή την περίπτωση ξαπλώστε στο πάτωμα μακριά από τις φλόγες και προσπαθήστε να απομακρυνθείτε έρποντας προς κάποια ακίνδυνη έξοδο ή προς κάποια ασφαλή θέση όπου και θα αναμείνετε την βοήθεια από έξω.
δ. Αν είστε αναγκασμένος να διαφύγετε πριν φθάσει εξωτερική βοήθεια, φτιάξτε ένα είδος σχοινιού, από σκεπάσματα ,κουρτίνες, σεντόνια ή άλλα ανάλογα, αλλά γερά υλικά, δέστε την μία άκρη σ' ένα σταθερό σημείο ή βαρύ έπιπλο και προσπαθήστε να κατεβείτε ή να μετακινηθείτε σε σημείο από όπου μπορούν να σας διασώσουν, αποφεύγοντας παράλληλα τυχόν ηλεκτροφόρα καλώδια.
ε. Σε περίπτωση που τα ρούχα σας αρπάξουν φωτιά, μην αρχίσετε να τρέχετε. Πέστε στο έδαφος, κυλήστε γύρω γύρω σαν βαρέλι, για να σβήσουν οι φλόγες καλύπτοντας ταυτόχρονα το πρόσωπο με τα χέρια σας για προστασία.
στ. Αν καείτε σε κάποιο σημείο του σώματος, βάλτε το για 5-10 λεπτά στο νερό αμέσως, ώστε να απορροφηθεί ποσόν της θερμότητας και να απαλυνθεί ο πόνος. Σε μεγαλύτερα εγκαύματα απαιτείται επίσκεψη σε γιατρό.