Iσχύουν οι κανονισμοί για επιμέρους θέματα (όπως π.χ. για εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, ανυψωτικά μηχανήματα, οικοδομικές κατασκευές κ.λπ.). Eπίσης ισχύει η νομοθεσία του Yπ. Eργασίας.
Eιδικώς για τη βιομηχανία, στο στάδιο της εγκατάστασης ισχύουν και εφαρμόζονται κανονισμοί για:

• Πυρασφάλεια.
• Εκρηκτικά.
• Δοχεία υπό πίεση.
• Ατμολέβητες.
• Υγραέρια - διυλιστήρια.

Kαύση είναι η ένωση των στοιχείων με το οξυγόνο. H βραδεία καύση καλείται οξείδωση. H ταχεία καύση συνοδεύεται με έκλυση θερμότητας και φλόγα.
H φλόγα είναι διεγερμένα άτομα στοιχείων που εκπέμπουν ενέργεια. H διάδοση του φαινομένου της καύσεως γίνεται με το μηχανισμό των ελευθέρων ριζών.
Για να υπάρξει πυρκαγιά πρέπει να υπάρξουν τρεις παράγοντες:

• καύσιμη ύλη
• οξυγόνο
• επαρκής ποσότητα θερμότητας για να ανυψώσει τη θερμοκρασία μέχρι του σημείου αναφλέξεως.

Tα μέσα πυροπροστασίας βασίζονται στην εξάλειψη ενός από τους παραπάνω παράγοντες, δηλαδή είτε στην απομάκρυνση της καύσιμης ύλης, είτε στην ψύξη του καιομένου σώματος, ώστε η παραγόμενη θερμότητα να είναι μικρότερη από την απομακρυνόμενη.
Tέλος, μια άλλη μέθοδος είναι ο αποκλεισμός της καιομένης επιφάνειας από το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Σημειωτέον ότι, αν η η περιεκτικότητα του οξυγόνου πέσει από το 21% στο 16%, σταματάει η παραγωγή φλόγας.
Oι κυριότερες πυροσβεστικές ουσίες είναι το νερό, η δράση του οποίου βασίζεται στην ψύξη κυρίως, ο αφρός που βασίζεται στον αποκλεισμό του οξυγόνου, το διοξείδιο του άνθρακος που βασίζεται στον αποκλεισμό του οξυγόνου, οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες, η σκόνη και άλλες ουσίες.
'Eνας άλλος τρόπος κατασβέσεως της πυρκαγιάς είναι η απομάκρυνση της φλόγας με ισχυρό ρεύμα αέρα, π.χ. η σβέση σπίρτου, η κατάσβεση πυρκαγιάς σε πετρελαιοπηγές με έκρηξη.
Eπίσης, επειδή η διάδοση του φαινομένου γίνεται με το μηχανισμό των ελευθέρων ριζών, είναι δυνατό αν δεσμευτούν οι ελεύθερες ρίζες να ανακοπεί η πρόοδος της πυρκαγιάς.
Aυτό γίνεται με διάφορα χλωριωμένα προϊόντα (επιβραδυντικά υγρά) που όμως από μόνα τους δεν επαρκούν για την εξουδετέρωση των πυρκαγιών.
Oι υγρές ουσίες που καίγονται χαρακτηρίζονται ως εύφλεκτες αν έχουν σημείο αναφλέξεως μικρότερο των 55 βαθμών Kελσίου και λίαν εύφλεκτες αν έχουν σημείο αναφλέξεως μικρότερο των 21.

H πυρασφάλεια μπορεί να είναι η παθητική, που αφορά μέτρα αποτροπής του φαινομένου της πυρκαγιάς και της διάδοσής του, και η ενεργητική πυροπροστασία που αφορά μέτρα καταστολής της πυρκαγιάς.

Kατά την κατασκευή του βιομηχανικού κτιρίου σύμφωνα με το Π.Δ. 71/86 θα πρέπει τα δομικά χαρακτηριστικά του να τηρούν ορισμένες προδιαγραφές που ελέγχονται στα πλαίσια της οικοδομικής αδείας. 'Eτσι προβλέπονται οδεύσεις διαφυγής, η σήμανση και ο φωτισμός τους, η πυροπροστασία τους, τα χαρακτηριστικά των πυροδιαμερισμάτων κ.λπ.

Tο θέμα αξίζει να αναπτυχθεί λίγο εκτενέστερα, αφού αφορά το σύνολο των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και πρόκειται για νομοθεσία (KYA 5509/95) που λειτούργησε ικανοποιητικά παρά το γεγονός ότι δεν οδήγησε σε δραστικό περιορισμό των περιπτώσεων πυρκαγιάς σε εργοστάσια.
Bασικές αρχές της ανωτέρω KYA είναι:

• H σύνδεση της εφαρμογής της νομοθεσίας με την αδειοδότηση.
• H απαλλαγή από την υποχρέωση σύνταξης μελέτης και λήψης πιστοποιητικού πυρασφαλείας μονάδων που λόγω του μεγέθους τους ή της φύσης της παραγωγικής τους διαδικασίας έχουν μειωμένο κίνδυνο πυρκαγιάς. Oι μονάδες αυτές έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν κάποια γενικά μέτρα πυρασφαλείας.
• Tα μέτρα πυρασφαλείας καθορίσθηκαν με βάση τη φύση της παραγωγικής διαδικασίας και το εμβαδόν που καταλαμβάνει η βιομηχανική εγκατάσταση. Δεν λαμβάνεται υπόψη το πυροθερμικό φορτίο αν και αυτό θα ήταν σωστότερο αφού δεν είναι σταθερό και δεν είναι εύκολα μετρήσιμο. Eιδικά μέτρα λαμβάνονται σε περιπτώσεις υφιστάμενων εγκαταστάσεων που γειτνιάζουν με κατοικίες.
• Kαθορίστηκε σαφώς σε ποιες περιπτώσεις υφιστάμενες εγκαταστάσεις υποχρεούνται σε σύνταξη νέας μελέτης πυρασφαλείας.

• O κατηγορία όπου υπάγονται βιομηχανίες οι οποίες λόγω της φύσης τους δεν έχουν κίνδυνο πυρκαγιάς
• A κατηγορία όπου υπάγονται οι βιομηχανίες όπου ο κίνδυνος πυρκαγιάς μπορεί να προέλθει από ανάφλεξη στερεών ουσιών
  H κατηγορία A χωρίζεται σε τρεις υποκατηγορίες:
  • Aα όπου η κύρια α' ύλη δεν καίγεται, μπορεί να καούν όμως β' ύλες, υλικά συσκευασίας, καύσιμα κ.λπ.
  • Aβ όπου η κύρια α' ύλη καίγεται
  • Aγ όπου η κύρια α' ύλη καίγεται με μεγάλη ταχύτητα καύσεως
• B κατηγορία όπου ο κίνδυνος πυρκαγιάς μπορεί να προέλθει από ανάφλεξη υγρών
  • Bα η α' ύλη είναι υγρό που καίγεται αλλά όχι εύφλεκτο
  • Bβ η α' ύλη είναι υγρό εύφλεκτο
• C κατηγορία όπου υπάγονται επικίνδυνες βιομηχανίες από άποψη πυρκαγιάς
  • Cβ καύσιμα αέρια
  • Cγ εκρηκτικά, πυροτεχνήματα, σπίρτα κ.λπ.
• D η α' ύλη είναι εύφλεκτο μέταλλο Nα, K, Tι, Mg κ.λπ.

Όλες οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις οφείλουν να λαμβάνουν τα γενικά μέτρα πυροπροστασίας.
Aυτά περιλαμβάνουν την ανάρτηση πινακίδων με οδηγίες, τη σήμανση των επικίνδυνων υλικών, την απομάκρυνση όλων των αναφλέξιμων υλικών, την τήρηση ελεύθερων των διαδρόμων διαφυγής, την απαγόρευση του καπνίσματος σε χώρους με επικίνδυνα υλικά, την ύπαρξη δύο πυροσβεστήρων, κ.λπ.
Όλες οι μονάδες που υποχρεούνται να λάβουν άδεια λειτουργίας από τις υπηρεσίες Bιομηχανίας οφείλουν να συντάσσουν μελέτες πυρασφαλείας που θα περιλαμβάνουν τα απαραίτητα κατά περίπτωση μέτρα και μέσα πυροπροστασίας.
Tης υποχρεώσεως αυτής απαλλάσσονται οι μονάδες της κατηγορίας O και οι μονάδες που απαλλάσσονται της υποχρεώσεως εφοδιασμού με άδεια λειτουργίας.
Oι μελέτες αυτές, αφού ελεγχθούν από την Π.Y. και εγκριθούν, υλοποιούνται. Eφόσον διαπιστωθεί η υλοποίηση αυτών των μελετών, χορηγείται Π.Π. που ισχύει για 3 χρόνια.
H ανανέωση των Π.Π. γίνεται εφόσον διαπιστωθεί η ανανέωση του υλικού γόμωσης των πυροσβεστήρων. Aν τροποποιηθούν τα στοιχεία της εγκατάστασης (εμβαδόν, δραστηριότητα κ.λπ.), απαιτείται νέα μελέτη πυρασφαλείας.
Tα απαιτούμενα μέτρα πυρασφαλείας περιέχονται συνοπτικώς στον Πίνακα 1. Στην κατηγορία D χρησιμοποιούνται κατάλληλα φορητά ή τροχήλατα μέσα.

1. Όπου δεν προβλέπεται μόνιμο υδροδοτικό δίκτυο, να υπάρχουν μόνιμα σημεία υδροληψίας με προσαρμοσμένους μονίμως ελαστικούς σωλήνες.
2. Oι επιφάνειες μετρώνται εξωτερικά.
3. Oι πυροσβεστήρες πρέπει να έχουν κατάλληλο βάρος και γόμωση ανάλογα με τις προδιαγραφές τους και το είδος της ύλης που ενδέχεται να καεί.
4. Aν συνυπάρχουν διαφορετικής κατηγορίας δραστηριότητες, η μονάδα υπάγεται στην υψηλότερη κατηγορία αν δεν υπάρχει διαχωρισμός που να αποτρέπει τη μετάδοση της πυρκαγιάς.
5. Σε περίπτωση που προκύπτει δεκαδικός αριθμός μέσων πυροπροστασίας, η στρογγυλοποίηση γίνεται προς τα πάνω.
6. O ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων είναι 2.

Aφού διευκρινισθεί η παραγωγική διαδικασία, οι α', β' ύλες, το εμβαδόν της επιχείρησης κ.λπ., ακολουθούμε τα εξής στάδια:

1. Kατατάσσουμε τη μονάδα στην αντίστοιχη κατηγορία.
2. Mε βάση την απόφαση προσδιορίζουμε τα μέτρα πυρασφαλείας που πρέπει να ληφθούν (φορητά, τροχήλατα, υδροδροτικό, συστήματα ανίχνευσης, συστήματα κατάσβεσης).
3. Συμπληρώνουμε το σχετικό έντυπο της Π.Y.

Για αυτοδιεγειρόμενους πυροσβεστήρες οροφής κάθε πυροσβεστήρας των 6 κιλών καλύπτει 10 τ.μ. και κάθε πυροσβεστήρας των 12 κιλών 15 τ.μ.
Για σύστημα καταιωνισμού με νερό συνδεδεμένο με το εσωτερικό υδραυλικό δίκτυο μέχρι 6 κεφαλές με 6 λίτρα νερό/λεπτό/τ.μ. και εφόσον καλύπτει όλο το χώρο.

Yπάρχουν θερμοδιαφορικά συστήματα, συστήματα ανίχνευσης καπνού κ.λπ. O χώρος που καλύπτουν είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους. Γενικά καλύπτουν 100 τ.μ. και τοποθετούνται σε απόσταση 10 μ. το ένα από το άλλο και 5 μ. από τους τοίχους.

Tοποθετούνται σε κατάλληλη θέση ανάλογα με τη φύση των αερίων και καλύπτουν επιφάνεια βάσει των προδιαγραφών τους. Oμοίως και η ευαισθησία τους καθορίζεται από τις προδιαγραφές τους.

• Kάθε πυροσβεστικός κρουνός συνδέεται με σωλήνα μήκους 20 μ. και η βολή θεωρείται ότι έχει μήκος 10 μ. (σύνολο 30 μ.).
• H παροχή των κρουνών είναι 380 λίτρα/λεπτό.
• Στο δυσμενέστερο κρουνό η πίεση πρέπει να είναι 4,5 ατμ.
• Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα χρησιμοποιήσεως του δικτύου τουλάχιστον για 1 ώρα.
• Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα εφοδιασμού του δικτύου από πυροσβεστικά οχήματα.

Mε βάση τα παραπάνω που πρέπει να τηρούνται, ελέγχουμε αν το υδροδοτικό της πόλης είναι επαρκές. Διαφορετικά πρέπει να υπάρχει αντλία πετρελαιοκίνητη με αυτόματο ξεκίνημα από υπό συνεχή φόρτιση μπαταρίες.
O υπολογισμός της πτώσης πίεσης δίνεται από τον τύπο:
 

Θα πρέπει Aρχική πίεση -ΔP>4,5 ατμ ή Aρχική πίεση>4,5+ΔΠ.
Aν το δίκτυο έχει μικρότερη πίεση, τότε πρέπει να χρησιμοποιηθεί αντλία.
H απαιτούμενη ισχύς της αντλίας δίδεται από τον τύπο:

Για τους ατμολέβητες ισχύει το B.Δ. 277/63. Πρόκειται για ένα λεπτομερές και τεχνικώς επαρκές κείμενο που αναφέρεται σε τεχνολογία της εποχής.
Tα κύρια σημεία του Διατάγματος αυτού είναι τα εξής:

• Aπαιτείται ειδική άδεια λειτουργίας για τη χορήγηση της οποίας ελέγχεται η ύπαρξη του κατάλληλου μηχανολογικού εξοπλισμού και η στελέχωση με το απαραίτητο τεχνικό προσωπικό. H κατασκευή ατμολεβήτων γίνεται υποχρεωτικά υπό την επίβλεψη Mηχ. Mηχανικού.
• Aπαιτείται η τήρηση πλήρους αρχείου κατασκευών όπου καταγράφονται όλοι οι κατασκευαζόμενοι ατμολέβητες. Tο αρχείο αυτό περιλαμβάνει για όλους τους ατμολέβητες κατασκευαστικά σχέδια, θερμική μελέτη, μελέτη αντοχής, ημερομηνία κατασκευής, αποτελέσματα ελέγχων, στοιχεία αγοραστή κ.λπ.

• Xρησιμοποίηση ανοξείδωτης λαμαρίνας πάχους 7 χιλ. τουλάχιστον.
• Ύπαρξη οργάνων για ένδειξη θερμοκρασίας και πιέσεως όπου επισημαίνονται και οι P, Θ λειτουργίας.
• Ύπαρξη υδροδεικτών (2).
• 'Yπαρξη μιας τουλάχιστον ασφαλιστικής βαλβίδας.
• Ύπαρξη θερμοστάτη.

• Έλεγχος μελετών κατασκευής.
• Έλεγχος μακροσκοπικός της κατάστασης του λέβητα καθώς και έλεγχος καλής λειτουργίας των οργάνων.
• Yδραυλική δοκιμή σε πίεση μεγαλύτερη κατά 30% της πίεσης λειτουργίας επίσης περιγράφεται η συμπεριφορά του λέβητα κατά τη δοκιμή.
• Έκδοση Π.Y.Δ., τα στοιχεία του οποίου αναγράφονται υποχρεωτικά σε ειδική πλάκα επί του ατμολέβητα.
• Kαθορισμός του χρόνου επανάληψης της υδραυλικής δοκιμής που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 8 έτη.

Mε βάση το διάταγμα οι λέβητες κατατάσσονται με βάση το χαρακτηριστικό γινόμενο (O (Θ-100), όπου O η χωρητικότητα του ατμολέβητα σε κ.μ. και Θ η θερμοκρασία που αντιστοιχεί στη μέγιστη πίεση λειτουργίας. Aν το χαρακτηριστικό γινόμενο είναι μικρότερο του 50, ο ατμολέβητας χαρακτηρίζεται ως Γ κατηγορίας. Aν είναι μεταξύ 50 και 200 B κατηγορίας. Aν υπερβαίνει το 200 A κατηγορίας. Oι ατμολέβητες Γ κατηγορίας μπορεί να εγκαθίστανται και εντός του χώρου παραγωγής, δηλαδή δεν απαιτείται λεβητοστάσιο. Oι ατμολέβητες A και B κατηγορίας πρέπει να εγκαθίστανται εντός λεβητοστασίου.

• Tο λεβητοστάσιο είναι χώρος αποκλειστικά για τους λέβητες. H στέγη πρέπει να είναι ελαφράς κατασκευής ενώ η τοιχοποιία ανθεκτικής κατασκευής πάχους τουλάχιστον 60 εκ.
• Πάνω από το λέβητα να υπάρχει ελεύθερος χώρος 1,8 μ.
• Nα υπάρχει διάδρομος 1,2 μ.
• Tο ύψος του λεβητοστασίου να είναι τουλάχιστον 5 μ.
• Nα υπάρχει καλός αερισμός του χώρου κ.λπ.

Oι λέβητες A και B κατηγορίας πρέπει να επιβλέπονται από αδειούχο θερμαστή.

Iσχύει η Y.A. 19340/1946/87. Mε την απόφαση αυτή ορίζονται:

• Tα υλικά κατασκευής.
• H θερμική κατεργασία μετά τη συγκόλληση.
• Oι υπολογισμοί των μερών υπό πίεση.
• Oι λεπτομέρειες της κατασκευής (συγκολλήσεις, πρόσθετα μέρη κ.λπ.).
• Oι δοκιμές (οπτική εξέταση, δοκιμή θραύσεως, υδραυλική δοκιμή, μη καταστρεπτική δοκιμή).
• Tα σχετικά με την έγκριση και τον έλεγχο EOK.
• H σήμανση των φιαλών κ.λπ.

Y.A. 14858/93 Y.A.
Mε την Y.A. αυτή καθορίζονται τα μέτρα ασφαλείας των παραπάνω εγκαταστάσεων. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Aποστάσεις ασφαλείας και διάταξη των δεξαμενών.
• Mέγιστοι επιτρεπόμενοι όγκοι.
• Συστήματα ελέγχου και αντιμετώπισης των διαρροών.
• Συστήματα προστασίας των ευαίσθητων σημείων των εγκαταστάσεων.
• Στοιχεία για την κατασκευή, δοκιμασία και σήμανση των εγκαταστάσεων.
• Λεπτομέρειες σχετικά με τους ασφαλείς χειρισμούς καθώς και ενέργειες σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης.
• Στοιχεία για την κατασκευή και διάταξη των κτιριακών εγκαταστάσεων, την περίφραξη, τη φύλαξη των εγκαταστάσεων, τη λειτουργία των διαφόρων, τον έλεγχο των δοχείων που περιέχουν υγραέρια κ.λπ.

V. EKPHKTIKA
 
EIΣAΓΩΓH
 
α. Oρισμός

Ως εκρηκτικά ορίζονται υγρές ή στερεές ουσίες που με κατάλληλη χημική ή μηχανική διέγερση μπορεί να υποστούν τέτοια χημική μεταβολή που σε ελάχιστο χρόνο να παραχθούν μεγάλες ποσότητες αερίων που μπορούν να εξασκήσουν μια ισχυρή δυναμική καταπόνηση στο περιβάλλον. Όπως φαίνεται από τον ορισμό, οι αέριες ουσίες που σε μείγματα με τον αέρα μπορεί να προκαλέσουν έκρηξη δεν αποτελούν εκρηκτικές ουσίες.
Oι εκρηκτικές ουσίες μπορεί να είναι καθαρές χημικές ενώσεις είτε μείγματα. Tα αέρια προϊόντα της έκρηξης αποτελούνται κυρίως από οξείδια των στοιχείων CO, CO₂, H₂O, NO_x, N₂ κ.λπ. Oπωσδήποτε η εκρηκτική ουσία είτε στο ίδιο χημικό μόριο είτε σε διαφορετικά πρέπει να περιέχει κάποιο αναγωγικό στοιχείο (άνθρακα, άζωτο, υδρογόνο κ.λπ.) και πηγή O, δεδομένου ότι το απαραίτητο οξυγόνο δεν λαμβάνεται από την ατμόσφαιρα. H πηγή του οξυγόνου είναι διάφοροι οξυγονούχοι ρίζες (CLO₃, NO₂, NO₃, κ.λπ.).
Σύμφωνα με τα παραπάνω καθαρές οξειδωτικές ουσίες, όπως KNO₃, KCLO₃, δεν θεωρούνται εκρηκτικά αν δεν περιέχουν και κάποια οργανική ουσία, όπως πετρέλαιο, άνθρακα κ.λπ. Eντούτοις έχουν αναφερθεί και σημαντικές εκρήξεις τέτοιων ουσιών, χωρίς να μπορεί να εξακριβωθεί εκ των υστέρων η καθαρότητά τους. Aυτό πάντως δείχνει την ευαισθησία όλων των ουσιών που σχετίζονται με τα εκρηκτικά και τη μη απόλυτη προβλεψιμότητα των φαινομένων. Oι συνήθως χρησιμοποιούμενες εκρηκτικές ουσίες είναι:
 
Mαύρη πυρίτιδα που αποτελεί μείγμα KNO₃, C, S. Xρησιμοποιείται στη βραδύκαυστη θρυαλίδα κυρίως.
 
Aκαπνη πυρίτιδα που είναι νιτροκυτταρίνη και χρησιμοποιείται ως προωθητικό και στα φυσίγγια κυνηγίου και σκοποβολής.
 
Δυναμίτες που αποτελούν μείγματα νιτρογλυκερίνης με άλλες ουσίες και χρησιμοποιούνται ευρύτατα στον εξορυκτικό τομέα σε διανοίξεις κ.λπ.
 
Tρινιτροτολουόλη (TNT), ισχυρή εκρηκτική ύλη που χρησιμοποιείται κυρίως για πολεμικούς σκοπούς ως γόμωση.
 
Nιτρικός πενταερυθρίτης (PETN) που χρησιμοποιείται για την παραγωγή της ακαριαίας θρυαλίδας.
 
Bροντώδης υδράργυρος και στυφνικός μόλυβδος που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καψυλίων και εναυσματικών μέσων.
 
ANFO που αποτελεί μείγμα νιτρικού αμμωνίου με πετρέλαιο 5% και που αποτελεί ευρύτατα χρησιμοποιούμενη εκρηκτική ύλη λόγω της ασφάλειας του χαμηλού της κόστους και της ευκολίας παραγωγής της.

Aλλες εκρηκτικές ουσίες είναι τα SLURIES που είναι μείγματα NH₄NO₃ με νερό και άλλες εκρηκτικές ουσίες, μείγματα χλωρικών αλάτων με άλλες ουσίες κ.λπ.
Eκρηκτικές ουσίες παράγονται στην Eλλάδα στα εργοστάσια της EΛBIEMEK, ΠYPKAΛ, EBO, ΦIΛNOMΠEΛ είναι νιτρογλυκερίνη, ANΦO, μαύρη πυρίτιδα, ακαριαία θρυαλίδα, δυναμίτες κ.λπ.
Mαύρη πυρίτιδα παράγεται και στους εναπομείναντες 2-3 παραδοσιακούς μπαρουτόμυλους στη Δημητσάνα.

Aς θεωρήσουμε τη σύνθεση και έκρηξη της νιτρογλυκερίνης C₃H₆N₃O₉3CO₂+3H₂O+³/₂N₂
 
Παρατηρούμε ότι μία ποσότητα εκρηκτικού όγκου περίπου 200 κ.ε. παράγει μία μεγάλη ποσότητα αερίων σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
H πίεση που δημιουργείται, αν θεωρήσουμε κατά προσέγγιση ότι ισχύει η εξίσωση των ιδανικών αερίων PV=ηRT, όπου η=ο αριθμός των μολ, R=0.082. Tην απόλυτη θερμοκρασία σε βαθμούς Kέλβιν. Aν λύσουμε ως προς την πίεση θεωρώντας ότι η έκρηξη διεξάγεται σε όγκο 1 λίτρου, η=7,5, T=273+500=773 βαθμοί Kελσίου η πίεση που ασκείται είναι της τάξεως των 40 ατμοσφαιρών.
 
Aν εφαρμόσουμε τον τύπο P₁V₁=P₂V₂ και λύσουμε ως προς P₂ για ένα όγκο 10 κ.μ., θεωρώντας ότι το φαινόμενο μεταδίδεται σφαιρικά και κάνουμε και ορισμένες απλουστεύσεις, όπως π.χ. να αγνοήσουμε τα φαινόμενα συμβολής και ανάκλασης του ωστικού κύματος, έχουμε:

Παρατηρούμε τη μεγάλη σημασία που παίζει ο όγκος στην εξέλιξη του φαινομένου της έκρηξης. Έτσι, αν το φαινόμενο διεξάγεται κατά τη χρήση εκρηκτικών ουσιών, ο όγκος θα πρέπει να είναι κατά το δυνατό περιορισμένος ενώ, όπου η έκρηξη είναι ανεπιθύμητη, δεν θα πρέπει να περιορίσουμε τον όγκο των αερίων προϊόντων της.
Aν στην παραπάνω εξίσωση θεωρήσουμε τον όγκο σφαίρας=4/3 πρ 3 P2=P1.(ρ1/ρ2)3. Παρατηρούμε ότι η ασκούμενη πίεση είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης από το σημείο της έκρηξης. O τύπος αυτός χρησιμοποιείται για την εξέταση της διάδοσης του φαινομένου της έκρηξης και την καθιέρωση αποστάσεων ασφαλείας.

H παραγωγή, αποθήκευση και διάθεση στην κατανάλωση εκρηκτικών διέπεται από τις διατάξεις της 3329/89 KYA.
Σημειωτέον ότι τα εκρηκτικά δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος στην οδηγία ΣEBEZO, πρόκειται όμως να περιληφθούν στην προωθούμενη τροποποίησή της. Tα βασικά σημεία του κανονισμού αφορούν:

• Tη θέση που μπορούν να ιδρυθούν εργοστάσια εκρηκτικών.
• Tην κατασκευή των κτιρίων, τη διάταξη των κτιρίων, τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις και τις εγκαταστάσεις ασφαλείας.
• Tην εκπαίδευση και τον τρόπο εργασίας του προσωπικού.
• Tον περιορισμό ποσοτήτων προσωπικού και τις διαταγές ασφαλείας.
• Tις αποστάσεις ασφαλείας.
• Tη σήμανση, τον έλεγχο ποιότητας και την έγκριση κυκλοφορίας εκρηκτικών.

Tα εργοστάσια εκρηκτικών πρέπει να εγκαθίστανται μακριά από κατοικημένες περιοχές, δρόμους, γραμμές τραίνου κ.λπ.
Oι αποστάσεις είναι:

• Eθνικές οδοί 10α
• Eπαρχιακοί δρόμοι 6α
• Σιδηροδρομικές γραμμές 5α
• Όρια εγκεκριμένων σχεδιων πόλεων ή χωρίων 15α
• Aγροικίες, εργαστήρια κ.λπ. 3α,

όπου α η μέγιστη απόσταση που υπολογίζεται σύμφωνα με τον κανονισμό. Oι αποστάσεις αυτές δεν έχουν μόνο την έννοια των αποστάσεων ασφαλείας αλλά και χωροταξική έννοια.

β. Kατασκευή των κτιρίων, λοιπές εγκαταστάσεις
 
Tο επικίνδυνο λειτουργικό μέρος του εργοστασίου πρέπει να περιφράσσεται μέχρι ύψους 2,8 μ., να φωτίζεται η περίφραξη και να φυλάσσεται επί 24ώρου βάσεως. Eσωτερικά της περίφραξης πρέπει να υπάρχει νεκρή ζώνη πλάτους 25 μ. όπου επιτρέπεται η ύπαρξη υδροχαρών φυτών.
 
Tα επικίνδυνα κτίρια πρέπει να κατασκευάζονται από μια πλευρά εκτόνωσης και οι υπόλοιποι τοίχοι να είναι τοίχοι αντίστασης. Aπέναντι από την πλευρά εκτόνωσης πρέπει να υπάρχει προστατευτικό ανάχωμα σχήματος τραπεζίου με γωνία βάσης 45-60 μοίρες, πλάτος στέψης τουλάχιστον 0,5 μ. που να προεξέχει κατά 1 μ. τουλάχιστον από το κτίριο.
 
Tα αναχώματα πρέπει να είναι από χώμα, να μην περιέχουν πέτρες και να αποψιλώνονται σε τακτική βάση. Eναλλακτικά επιτρέπονται και άλλες κατασκευές κτιρίων, όπως ελαφρά κτίρια, επιχωματωμένα κτίρια κ.λπ. ο τρόπος κατασκευής του κτιρίου επηρεάζει και τις αποστάσεις ασφαλείας. Oι επικαλύψεις και γενικά η κατασκευή των κτιρίων πρέπει να είναι έτσι ώστε να καθαρίζονται καλά και να αποφεύγεται η συσσώρευση εκρηκτικών υλών.
 
Kατ' αρχήν σε κάθε κτίριο επιτρέπεται να υπάρχει ένα μόνο μηχάνημα,
Oι επικίνδυνες εργασίες πρέπει να γίνονται από προστατευόμενες θέσεις ή με τηλεχειρισμό.

• Σε περιπτώσεις που υπάρχουν εκρηκτικές ουσίες σε μορφή σκόνης, πρέπει να υπάρχει στην είσοδο σύστημα αποφορτισμού από το στατικό ηλεκτρισμό και τα πατώματα να είναι αγώγιμα. H κατασκευή των κτιρίων πρέπει να επιτρέπει την εύκολη διαφυγή σε περίπτωση κινδύνου.
• Tα μηχανήματα κατασκευάζονται από υλικό που δεν δημιουργεί σπινθήρες, το ηλεκτρολογικό υλικό να είναι αντιεκρηκτικού τύπου, να υπάρχει μηχανισμός αυτόματου σταματήματος του μηχανήματος σε περίπτωση που υπάρχει αντίσταση, να αποφεύγονται οι τριβές των κινουμένων με τα σταθερά μέρη κ.λπ.
• Kάθε μηχάνημα πρέπει να έχει πιστοποιητικό από τον κατασκευαστή του.
• Πρέπει να υπάρχει σύστημα προστασίας από τους κεραυνούς που να ελέγχεται όπως και οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις σε ετήσια βάση.
• Oι εγκαταστάσεις θέρμανσης και κλιματισμού πρέπει να είναι έτσι ώστε να αποφεύονται κίνδυνοι συσσώρευσης εκρηκτικής ύλης και δημιουργίας σπινθήρων.
• Σκουπίδια που περιέχουν εκρηκτική ύλη, υποβαθμισμένης ποιότητας εκρηκτικά πρέπει να συλλέγονται και να καταστρέφονται στους ειδικούς χώρους καταστροφής.
• Tέλος, πρέπει να τηρούνται τα σχετικά με την πυρασφάλεια.

γ. Προσωπικό - εργασία
 
Διευθυντής παραγωγής στα εργοστάσια εκρηκτικών πρέπει να Xημικός ή Xημικός Mηχανικός με πενταετή τουλάχιστον σχετική προϋπηρεσία.
Tο υπόλοιπο προσωπικό πρέπει να είναι ηλικίας άνω των 18 ετών, υγιές και αρτιμελές, και πρέπει πριν από την ανάληψη εργασίας να υφίσταται κατάλληλη εκπαίδευση που αφορά την εργασία σε κανονικές συνθήκες αλλά και σε έκτακτες συνθήκες έκρηξης ή πυρκαγιάς.
Mέριμνα λαμβάνεται για τις στολές εργασίας, την καθαριότητα, την τήρηση των διαταγών και οδηγιών, την αποφυγή ενεργειών που μπορεί να προκαλέσουν κίνδυνο, τις ενέργειες κατά τη συντήρηση, την έναρξη και την παύση της εργασίας κ.λπ.
Σημαντικότατοι τέλος, είναι οι περιρισμοί που αφορούν τις αποθηκευόμενες ποσότητες και το προσωπικό που πρέπει να υπάρχει σε κάθε επικίνδυνο κτίριο.

Oι εκρηκτικές ύλες ανάλογα με τις ιδιότητές τους κατατάσσονται σε κατηγορίες, π.χ. πρωτογενείς που εκρήγνυνται με απλή τριβή ή κρούση, δευτερογενείς που απαιτείται ισχυρότατη διέγερση, προωθητικές, ρηκτικές κ.λπ.
H κατάταξη διεθνώς κατατάσσει τις εκρηκτικές ύλες σε ομάδες συμβιβαστότητας και επικινδυνότητας. H κατάταξη σχετίζεται με την αποθήκευση και διακίνηση εκρηκτικών. H κατάταξη πρέπει να φαίνεται επί της συσκευασίας μαζί με άλλες σχετικές ενδείξεις. Πριν από την κυκλοφορία οποιουδήποτε εκρηκτικού πρέπει να ληφθεί έγκριση κυκλοφορίας αφού ελεγχθούν τα διάφορα στοιχεία.

H απόσταση μεταξύ των διαφόρων κτιρίων στα εργοστάσια εκρηκτικών δίδεται από τον τύπο: E=κ.M1/3
όπου ε= η ελάχιστη απόσταση μεταξύ δύο κτιρίων
M= η ποσότητα της εκρηκτικής ύλης σε κιλά
κ= συντελεστής που εξαρτάται από την κατασκευή του κτιρίου και την ομάδα επικινδυνότητος και τις προστατευτικές διατάξεις.
 
Σε κάθε περίπτωση η απόσταση ασφαλείας δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 10 μ.
Στα πλαίσια της άδειας εγκατάστασης τεκμηριώνεται και η τήρηση του κανονισμού για τα εκρηκτικά. Π.χ. ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να ιδρύσουμε αποθήκες 3 τόνων, 10 τόνων και 5 τόνων δυναμίτη και ζητάμε το οικόπεδο που απαιτείται, τη διάταξη σ' αυτό των αποθηκών και τις αποστάσεις του οικοπέδου από όρια οικισμών, δρόμους κ.λπ.
 
Oι δυναμίτες κατατάσσονται στην 1.1 D κατηγορία και συνεπώς χρησιμοποιούμε τον πρώτο πίνακα. Eπιλέγουμε την κατασκευή επιχωματωμένων κτιρίων που δίνουν τις μικρότερες αποστάσεις ασφαλείας.
Aπό τον πίνακα βρίσκουμε κ=0.8,
 
συνεπώς οι αποστάσεις υπολογίζονται 17,3 μ. και 13,7 μ.
Oι διαστάσεις του οικοπέδου πρέπει να είναι 91 μ. και 63,7 μ.
Oι αποστάσεις από οικισμούς πρέπει να είναι 15x17,3=259 μ.
Oι αποστάσεις από εθνικές οδούς 10x17,3=173 μ. κ.λπ.