Λεξικό όρων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές.

Δασικές Πυρκαγιές.

Παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών
απο την ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Λεξικό όρων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές.


Λεξικό όρων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές

 

BEHAVE PLUS

Αμερικάνικο σύστημα μοντέλων για την εκτίμηση συμπεριφοράς πυρκαγιάς. Στηρίζεται σε ένα ημι-εμπειρικό μαθηματικό μοντέλο εξάπλωσης της πυρκαγιάς που αναπτύχθηκε από τον Richard Rothermel και συνεργάτες του στο εργαστήριο δασικών πυρκαγιών της Δασικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, στην πόλη Missoula της πολιτείας Montana, αλλά ενσωματώνει και πλήθος άλλων μοντέλων που βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση των πυρκαγιών. Είναι διαθέσιμο δωρεάν από τον δικτυακό τόπο www.fire.org 

Ανάφλεξη Η έναρξη της εξωθερμικής φάσης της αντίδρασης πυρόλυσης/καύσης. Καταλήγει σε καύση με ή χωρίς φλόγα
Αντιπύρ Φωτιά που ανάβει από το προσωπικό δασοπυρόσβεσης, μετά από προσεκτικό σχεδιασμό, για την καύση βλάστησης μέσα στη ζώνη επιχειρησιακού ελέγχου για τον περιορισμό μιας γρήγορα εξαπλωνόμενης πυρκαγιάς
Αντιπυρική ζώνη (firebreak) Μία ζώνη αποψιλωμένη από βλάστηση η οποία αποσκοπεί στην ανάσχεση της φωτιάς.
Μοντέλο καύσιμης ύλης

Ως μοντέλο καύσιμης ύλης ορίζεται ένα σύνολο αριθμών που αποτελούν μια αντιπροσωπευτική περιγραφή ενός τύπου και σύνθεσης δασικής καύσιμης ύλης, με τον τρόπο που απαιτείται για να χρησιμοποιηθούν σαν δεδομένα για το μαθηματικό μοντέλο πρόβλεψης της εξάπλωσης πυρκαγιάς επιφανείας του Rothermel (και κατ' επέκταση, για το σύστημα BEHAVE PLUS). Οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται στην ποσότητα της βιομάζας που υπάρχει ανά μονάδα επιφανείας για τις διάφορες κατηγορίες καύσιμης ύλης, το βάθος του στρώματος της καύσιμης ύλης, την περιεχόμενη ενέργεια, κλπ.

Βιομάζα Το ξηρό βάρος όλης της οργανικής ύλης ενός οικοσυστήματος. Αναφέρεται επίσης και στο φυτικό υλικό που μπορεί να καταναλωθεί κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς.
Γενικά μοντέλα εξάπλωσης πυρκαγιάς Μοντέλα συμπεριφοράς της φωτιάς που περιγράφουν ή προβλέπουν την εξέλιξη του μετώπου της πυρκαγιάς.
Δασοαστική ζώνη Το όριο, η ζώνη ή η περιοχή όπου κατασκευές, οικισμοί ή άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα έρχεται σε επαφή ή περικλείεται από μεγάλες ποσότητες δασικών καυσίμων. Συνήθως περιγράφεται στη διεθνή βιβλιογραφία ως "ζώνη μίξης δασών-οικισμών"
Ένταση Γραμμής Πυρκαγιάς (I) Η ποσότητα θερμότητας που απελευθερώνεται ανά μονάδα χρόνου από μία μονάδα πλάτους του μετώπου της πυρκαγιάς I= H*W*R, όπου H= περιεχόμενη θερμότητα (kj kg-1), W= η ποσότητα του καυσίμου ανά μονάδα επιφανείας που καταναλώνεται από την πυρκαγιά (kg m-2) και R= ο ρυθμός εξάπλωσης της πυρκαγιάς (m s-1).
Επικινδυνότητα πυρκαγιάς Η πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς σαν συνέπεια της παρουσίας και της δραστηριότητας ενός αιτίου πυρκαγιάς σε μία περιοχή.
Επιφανειακά καύσιμα Αραιή κατακείμενη στο έδαφος δασική βιομάζα (συνήθως νεκρή) αποτελούμενη από φύλλα, βελόνες, κλαδιά, βλαστούς κ.λ.π. τα οποία δεν έχουν αποδομηθεί και παραμένουν ακόμα αναγνωρίσιμα. Επίσης πόες, θάμνοι και αναγέννηση δένδρων μέχρι 1,2m  και διάσπαρτα κατακείμενα κλαδιά, κορμοί, πρέμνα κ.λ.π. τα οποία καλύπτουν δασικό έδαφος.
Επιφανειακή πυρκαγιά Πυρκαγιά η οποία καίει μόνο κατακείμενα καύσιμα και μικρών διαστάσεων ζωντανή βλάστηση.
Ευφλεκτικότητα Η σχετική ευκολία με την οποία μια ουσία αναφλέγεται και συντηρεί την καύση.
Ζωντανά καύσιμα Φυσικά καύσιμα στα οποία η περιεχόμενη υγρασία ελέγχεται φυσιολογικά (βιολογικά).
Καύση Η ένωση ενός καυσίμου και ενός οξειδωτικού μέσου σε μία χημική αντίδραση που απελευθερώνει σημαντικά ποσά θερμότητας και συνοδεύεται από εκπομπή φωτός.
Κλιμακωτά καύσιμα Καύσιμα που δημιουργούν κατακόρυφη συνέχεια μεταξύ των καυσίμων της επιφανείας και της κόμης των δένδρων μιας συστάδας συμβάλλοντας έτσι στην επικορύφωση της πυρκαγιάς και το λαμπάδιασμα της βλάστησης.
Λεπτά καύσιμα Καύσιμα που αποτελούνται από στοιχεία που θεωρούνται «θερμικά» λεπτά.  Συνήθως και αυθαίρετα ορίζεται η μέγιστη διάστασή τους σε 6 mm.
Νεκρά καύσιμα Φυσική βιομάζα που δεν έχει πλέον βιολογική δραστηριότητα (πχ. ξερά χόρτα και βελόνες, σπασμένα κλαδάκια, κλπ.) με συνέπεια η περιεχόμενη υγρασία της να επηρεάζεται μόνο από την ηλιακή ακτινοβολία, την ατμοσφαιρική υγρασία (σχετική υγρασία και βροχόπτωση) και την θερμοκρασία του αέρα.
Πορώδες Στρώματος Καυσίμου Το κλάσμα του συνολικού του στρώματος καυσίμου που καταλαμβάνεται από αέρα. Λέγεται ή αναφέρεται επίσης σαν βαθμός συμπίεσης του στρώματος καυσίμου.
Προδιαγεγραμμένη καύση Η σχεδιασμένη εφαρμογή της φωτιάς σε φυσικά καύσιμα, περιλαμβανομένων υπολειμμάτων υλοτομίας, λιβαδιών, υπορόφου συστάδων κ.α. με σκοπό τον έλεγχο της συμπεριφοράς μελλοντικής πυρκαγιάς στην περιοχή αυτή, αλλά και διάφορους διαχειριστικούς στόχους (π.χ. διατήρηση βιοπικιλότητας, βελτίωση οικοτόπου για ορισμένα είδη πανίδας, προετοιμασία μιας περιοχής για αναδάσωση, κλπ.).
Πυρκαγιά Αυτοτροφοδοτούμενη χημική αντίδραση που απελευθερώνει ενέργεια υπό μορφή θερμότητας και φωτός.
Συνέχεια καυσίμου Οριζόντια διάταξη της δασικής καύσιμης ύλης.
Ταχύτητα επέμβασης Η διαφορά χρόνου ανάμεσα στην εκδήλωση της πυρκαγιάς και την άφιξη των ομάδων αρχικής επέμβασης.
Τύπος καυσίμου Μία ομάδα δασικών φυτών που έχουν κοινά χαρακτηριστικά σαν καύσιμα, όπως π.χ. πόες, χαμηλοί θάμνοι, μέτριοι θάμνοι, φυλλοβόλα, κωνοφόρα κ.λ.π.
Υγρασία καυσίμου Η περιεχόμενη μάζα νερού ανά μονάδα μάζας ξηρού καυσίμου. Προσδιορίζεται με ξήρανση του δείγματος σε ξηραντικό κλίβανο για τουλάχιστον 24 ώρες.
Υπολείμματα διαταραχών Πρόκειται για βιομάζα μεγάλων διαστάσεων (κλαδιά, κορμοί, φλοιοί, πρέμνα, κ.α.) η οποία παραμένει στο δάσος μετά από κάποια διαταραχή του δασικού οικοσυστήματος, είτε αυτή είναι προγραμματισμένη (π.χ. υλοτομίες-υπολείμματα υλοτομιών) είτε τυχαία (π.χ. ανεμοριψίες, πυρκαγιές κλπ.).
Χρονική υστέρηση υγρασίας Ο απαραίτητος χρόνος για ένα στοιχείο νεκρού καυσίμου, ώστε να μειωθεί η αρχική περιεχόμενη σε αυτό υγρασία κατά 63% της διαφοράς μεταξύ αυτής και μιας νέας υγρασίας ισορροπίας που επιβάλλουν αλλαγές στις μετεωρολογικές συνθήκες. Ο χρόνος αυτός είναι τόσο μεγαλύτερος όσο μεγαλύτερο είναι το πάχος του καυσίμου. Τα καύσιμα διαμέτρου μέχρι 6 mm (π.χ. ξερά χόρτα και βελόνες) αποκαλούνται καύσιμα μιας ώρας (1-hour timelag fuels) γιατί η χρονική τους υστέρηση είναι περίπου μία ώρα.

 

  Παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών

Αρχή