Το ποιός φταίει είναι δύσκολο πολλές φορές να διαπιστωθεί, το άν θα μπορούσε να αποφευχθεί όμως θέλει εμπεριστατωμένη μελέτη με αμερόληπτο χαρακτήρα.

Το άρθρο μας αυτό θα το χωρίσουμε στις περιπτώσεις πλοίων που ευρίσκονται εν πλω και των πλοίων που ευρίσκονται είτε αγκυροβολημένα είτε στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη όπου και εκεί τα ατυχήματα είναι πολλά και σοβαρά.

Στις περιπτώσεις που σκάφη ευρίσκονται σε κίνηση, τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι κυρίως βλάβες στο μηχανοστάσιο όπου εκδηλώνονται πολλές φορές και οι διάφορες πυρκαγιές. Τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνει κανείς σ' αυτές τις περιπτώσεις εκτός από την ύπαρξη των μέσων πυρόσβεσης και τη σωστή χρήση αυτών από το προσωπικό είναι και η ύπαρξη μέσων ατομικής προστασίας και διαφυγής, η σωστή γνωμάτευση της βλάβης εφ' όσον έλθει στην προσοχή του μηχανικού στο χώρο η σωστή συντήρηση πριν από τον απόπλου του πλοίου.
Αρχή σελίδας

Η ρύπανση της θάλασσας αποτελεί ακόμη ένα σοβαρό κίνδυνο που εμφανίζεται σε πολλές περιπτώσεις μεταφοράς επικινδύνων υλικών.
 

Η Διεθνής Σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από πλοία γνωστή ως MARPOL, περιέχει κανονισμούς και παραρτήματα σχετικά με την πρόληψη της ρύπανσης από πετρέλαιο, επιβλαβής χημικές ουσίες σε συσκευασμένη μορφή ή χύμα και πρόληψη ρύπανσης από λύματα πλοίων (διαχώριση πάσης φύσεως αποβλήτων).

Οι ρυθμίσεις αυτές προβλέπουν ότι εξουσιοδοτημένοι επιθεωρητές θα ελέγχουν το βαθμό εξοικείωσης του πλοιάρχου και του πληρώματος με τις λειτουργικές διαδικασίες που αφορούν την πρόληψη ρύπανσης από τα παραπάνω υλικά και εφ' όσων προκύψουν σαφείς ενδείξεις περί ανεπαρκείς γνώσεις των σχετικών λειτουργικών διαδικασιών και αδυναμία χειρισμού του διατιθεμένου εξοπλισμού τότε λαμβάνονται μέτρα που δυνατόν να ανακαλέσουν τον απόπλου του πλοίου μέχρι να αποκατασταθούν οι σχετικές ελλείψεις.

Σε όλα τα πλοία και ιδιαίτερα στα εμπορικά κρατούνται βιβλία όπου καταγράφονται όλες οι επισκευές και οι προληπτικές συντηρήσεις που γίνονται. Αυτά πρέπει να τα γνωρίζει όχι μόνο ο καπετάνιος που είναι και υπεύθυνος τόσο για το πλοίο όσο και για το προσωπικό αλλά και ο μηχανικός του πλοίου. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι οποιεσδήποτε επισκευές ή αλλαγές σε ανταλλακτικά διότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα στα ήδη επισκευασμένα εξαρτήματα. Ο έλεγχος επομένως και η παρακολούθηση από τον μηχανικό έχει ιδιαίτερη σημασία.

Σημαντικά είναι να υπάρχουν οδεύσεις διαφυγής με την κατάλληλη σήμανση για την ευκολότερη διαφυγή του προσωπικού. Στο μηχανοστάσιο δεν δικαιολογείται η ύπαρξη περισσοτέρων από τα άτομα που κρίνονται άκρως απαραίτητα για τη λειτουργία και παρακολούθηση των μηχανών. Τα δε μέτρα ασφαλείας τα οποία προδιαγράφονται για τους χώρους του μηχανοστασίου πρέπει να τηρούνται αυστηρότατα.

Οι δεξαμενές καυσίμων των πλοίων εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ασφάλεια των πλοίων. Ως δεξαμενές καυσίμων δεν περιοριζόμαστε στα καύσιμα απαραίτητα για τη λειτουργία του πλοίου αλλά και των επικινδύνων υγρών τα οποία μεταφέρονται από τα εμπορικά πλοία. Τα μέτρα ασφαλείας στις περιπτώσεις είναι πολύ συγκεκριμένα και πρέπει να τηρούνται ευλαβικά.

Οι βαλβίδες ασφαλείας των δεξαμενών πρέπει να ελέγχονται σε κάθε σταθμό που πραγματοποιεί το πλοίο. Τα αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης εντός των δεξαμενών πρέπει επίσης να ελέγχονται και τα υλικά που χρησιμοποιούνται δεν πρέπει να ξεπερνούν την ημερομηνία λήξης τους. Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε ο αφρός για παράδειγμα χάνει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του (χρόνος και πάχος διόγκωσης κ.λπ) μετά από την πάροδο του χρόνου που έχει ορίσει ο κατασκευαστής. Επίσης τα μέσα πρέπει να είναι τα κατάλληλα για κάθε υλικό το οποίο μεταφέρεται. Ο συμβατικός π.χ. αφρός που χρησιμοποιείται για τις βενζίνες δεν έχει επίδραση στην ακετόνη η οποία απαιτεί αλκοολικό αφρό. Οι δε πρωτεϊνικοί αφροί δεν κάνουν για όλα τα υλικά. Ανάλογα με το φορτίο που μεταφέρεται πρέπει να παρέχονται και τα κατάλληλα μέσα για την προστασία των υλικών από φωτιά.
Αρχή σελίδας
 

Η εκδήλωση πυρκαγιάς δεν αποτελεί όμως το μοναδικό κίνδυνο πάνω στο πλοίο. Η μετατόπιση υγρών φορτίων στις δεξαμενές ο ιδιαίτερος χειρισμός που χρειάζεται όταν μεταφέρονται στερεά φορτία σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες μπορεί πολλές φορές να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο πλοίο κατά την πλεύση του.

Θεωρείται ίσως υπερβολικό να επισημάνουμε ότι σε κάθε ταξίδι ο σημαντικότερος παράγοντας είναι ο ανθρώπινος και βεβαίως η ασφάλειά του προέχει απο κάθε μεταφορά ανεκτίμητου εμπορεύματος. Με τον κίνδυνο λοιπόν να θεωρηθώ ρομαντική ή έστω εξωπραγματική οφείλω να το επισημάνω μια και πιστεύω ότι σε τελευταία ανάλυση έχουμε πολλά περισσότερα να κερδίσουμε εάν θέσουμε ως πρωταρχικό στόχο μας την ασφάλεια του προσωπικού των πλοίων από την παράδοση του προϊόντος.

Αναφέραμε παραπάνω τους αστάθμητους παράγοντες. Αν και είναι δύσκολο να ορίσει κανείς ποιοί είναι αυτοί και να υπάρξει κοινή αποδοχή σ' αυτό θα κάνουμε μία προσπάθεια να αναφέρουμε κάποιους από αυτούς.

Σαν πρώτο αστάθμητο παράγονται θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τις ξαφνικες και αναπάντεχες καιρικές συνθήκες γεγονός σπάνιο βέβαια αλλά όχι αδύνατο σε συνδυασμό με την κατάσταση του προσωπικού στο σύστημα πλοήγησης εκείνη τη στιγμή. Ας μη ξεχνάμε ότι ο ψυχολογικός παράγοντας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και ο πανικός ή ο φόβος πολλές φορές είναι απόλυτα ανθρώπινα συναισθήματα τα οποία δεν ελέγχονται πάντα.

Βεβαίως οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη θάλασσα έχουν πολύ μεγάλο μέσα τους το αίσθημα της αυτοκυριαρχίας και του κινδύνου παρ' όλα αυτά όμως παραμένουν άνθρωποι με όλες τις αδυναμίες του είδους και δεν είναι απόλυτο ότι η αντίδρασή τους την κάθε δεδομένη στιγμή είναι προβλέψιμη.

Στη θάλασσα όμως δεν κυκλοφορούν μόνο δεξαμενόπλοια. Στήν τάξη των μεγάλων πλοίων κατατάσσονται τα κρουαζερόπλοια αλλά προβλήματα αντιμετωπίζονται πολλές φορές και σε μικρότερα σκάφη είτε αναψυχής είτε ψαράδικα τα οποία παρουσιάζουν για τις κατηγορίες αυτές και τους ανάλογους κινδύνους,

Το πρόβλημα το οποίο θα ήθελα να επισημάνω είναι σε αυτά τα "ιδιωτικά" σκάφη η έλλειψη πολλές φορές σωστής συντήρησης, ή μή χρήση πάντοτε του κώδικα θαλάσσιας κυκλοφορίας (χρήση φώτων το βράδυ κ.λπ., προτεραιότητα στα ιστιοπλοϊκά κ.λπ), η αλαζονεία κάποιων καπετάνιων οι οποίοι στο όνομα την τάχα "εμπειρίας" πιστεύουν ότι μπορούν να διαφεντεύουν τις θάλασσες χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τους ότι δεν είναι οι μόνοι που κυκλοφορούν σ' αυτές. Το ανωτέρω έχει επιφέρει στο παρελθόν ατυχήματα τα οποία δεν εξυχνιάζονται πάντοτε με ευκολία.

Ας αφήσουμε σ' αυτό το σημείο τα θαλάσσια ταξίδια με όλη την ομορφιά και σαγήνη που κρύβουν μέσα τους ακόμα και όταν δαμάζουν τα στοιχεία της φύσης(!), κι ας έρθουμε στους χώρους όπου γίνονται οι επισκευές

Αναφερόμενη στις ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες θα μπορούσαμε να γράψουμε βιβλίο χωρίς τον κίνδυνο να χάσουμε το ενδιαφέρον σας, πιστεύω όμως ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δυνατό να φιλοξενηθεί από τις σελίδες της Π.Ε. για αυτό το λόγο θα περιοριστώ σε ορισμένα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει κανείς στα ναυπηγεία, μερικά δε από αυτά αποτελούν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το Π.Σ.

Η έννοια της Ασφάλειας των εργαζομένων στις Ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες έχει δύο σκέλη. Το ένα επιτυγχάνεται με την εφαρμογή και ευελιξία ασφαλών τρόπων και μεθόδων εργασίας. Το άλλο επιτυγχάνεται με την ενσωμάτωση της κατασκευαστικής ασφάλειας σε σχέση (ή συνάρτηση) πάντα με το ανθρώπινο δυναμικό.

Ολα τα ανωτέρω πρέπει να συμβαδίζουν με την αύξηση της αποδεκτικότητας της εργασίας, τη μεγένθυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου και της σαφούς μείωσης των ατυχημάτων.

Θα προσπαθήσουμε να δούμε από κοντά ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν σε ατυχήματα έτσι ώστε να μπορέσουμε τουλάχιστον να αξιολογήσουμε όλα αυτά τα οποία μας λέγονται και βεβαίως να αποκτήσουμε μία εικόνα με το πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα σε μία ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη.

Πρίν από τη ρημούλκηση ενός πλοίου στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη θα πρέπει να γίνει έλεγχος από πιστοποιημένο χημικό ναυτηλείας ο οποίος θα αναφέρεται στα κάτωθι: 1ο ότι το φορτίο είναι κενό
2ο ότι είναι απαλλαγμένο από επικίνδυνα αέρια η άδεια εκδίδεται για ένα μήνα όχι για εργασίες αλλά μόνο για είσοδο ανθρώπων στο πλοίο.
Σ' αυτό το σημείο την ευθύνη για τυχόν ατυχήματα πάνω στο πλοίο τη φέρουν αποκλειστικά οι αρμόδιοι αξιωματικοί πάνω στο πλοίο (πλοίαρχος κ.λπ.) Μετά από αυτόν τον πρώτο έλεγχο το πλοίο μπαίνει στην επισκευαστική ζώνη.
Αρχή σελίδας
 

Οταν το πλοίο ρημουλκείται στην ξηρά και πρίν αρχίσουν οι διάφορες επισκευές, πρέπει να γίνει εκ νέου έλεγχος ασφαλούς εκτελέσεως εργασιών στους χώρους του πλοίου και δή στις δεξαμενές αυτού. Την ευθύνη σ' αυτό το σημείο φέρει κατά κύριο λόγο ο μηχανικός ασφαλείας που ορίζει η ναυτιλιακή εταιρεία και που έχει και την ευθύνη του συντονισμού των εργασιών, τήρηση διατάξεων και μέτρων ασφαλείας κ.λπ, ή ο μηχανικός ασφαλείας του ναυπηγείου χωρίς φυσικά να μένουν αμέτοχοι τα στελέχη του πλοίου (πλοίαρχος, αρμόδιοι αξιωματικοί κ.λπ)

Τον έλεγχο πραγματοποιεί όπως και προηγουμένως, έμπειρο εξουσιοδοτημένο άτομο (χημικός Ναυτιλίας - GAS FREE) το οποίο είναι υποχρεωμένο να εκδώσει και πιστοποιητικό απαλλαγής χημικών αερίων στο οποίο αναφέρεται ότι το περιβάλλον όπου πρόκειται να γίνουν οι διάφορες θερμές εργασίες είναι: "ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ", "ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΦΩΤΙΑ" ("SAFE FOR MAN", "SAFE FOR FIRE")

Το έντυπο αυτό εκδίδεται μόνο για το συγκεκριμένο χώρο καθώς και τη συγκεκριμένη εργασία, ημερομηνία και ώρα που θα πραγματοποιηθούν οι αντίστοιχες εργασίες.

Ο έλεγχος αυτός κατ' αρχήν αποτελείται από τον έλεγχο αερίων εκρηκτικών ή τοξικών ή και των δύο οπότε και αποφασίζεται κατά πόσον είναι ασφαλής η είσοδος στον άνθρωπο και για τη χρήση εργαλείων για θερμές εργασίες.

Ως θερμή εργασία ορίζεται κάθε εργασία κατά την οποία αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίας και μπορεί να δημιουργηθούν σπινθήρες (οξυγονοκόλληση, ηλεκτροκόλληση, κοπή μετάλλων, τρόχισμα κ.λπ). Εάν στον χώρο που πραγματοποιούνται τέτοιες εργασίες υπάρχει εκρηκτική ατμόσφαιρα το αποτέλεσμα είναι γνωστό και πολλές φορές ολέθριο.

Περιβάλλον
ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ - ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ: σημαίνει ότι στους χώρους που χαρακτηρίζονται έτσι :
α) η συγκέντρωση των αερίων είναι κάτω από το επιτρεπόμενο όριο έκθεσης,
β) η περιεκτικότητα σε οξυγόνο είναι από 19,5% έως 22,5% κατά όγκο και
γ) κατά τη γνώμη του Χημικού Ναυτιλίας τα υπολείμματα που υπάρχουν δεν μπορούν με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν και με "θερμές εργασέις" να παράγουν αέρια σε επικίνδυνη συγκέντρωση.
 

Περιβάλλον
ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ - ΜΗ ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ: σημαίνει ότι στους χώρους που χαρακτηρίζονται έτσι:
α) η συγκέντρωση των αερίων είναι κάτω από το επιτρεπόμενο όριο έκθεσης,
β) η περιεκτικότητα σε οξυγόνο είναι από 19,5% έως 22,5% κατά όγκο και
γ) κατά τη γνώμη του Χημικού Ναυτιλίας, τα υπολείμματα που υπάρχουν δεν μπορούν με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν και χωρίς "θερμές εργασίες" να παράγουν αέρια σε επικίνδυνη συγκέντρωση. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί εκρηκτική ατμόσφαιρα ως εκ τούτου απαγορεύεται η οποιαδήποτε παρουσία εναύσματος.
 

Περιβάλλον
ΜΗ ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ - ΜΗ ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ: σημαίνει ότι στους χώρους που χαρακτηρίζονται έτσι:
α) η συγκέντρωση των αερίων ή του οξυγόνου δεν είναι μέσα στα επιτρεπόμενα όρια έκθεσης, ή
β) κατά τη γνώμη του Χημικού Ναυτιλίας, τα υπολείμαμτα που υπάρχουν μπορούν με τις επικρατούσες ατμοσφαιρικές συνθήκες να παράγουν επικίνδυνα αέρια.
 

ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ: σημαίνει ότι οι χώροι που χαρακτηρίζονται έτσι έχουν αδρανοποιηθεί με αδρανή αέρια ( π.χ. διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο) και η συγκέντρωση του οξυγόνου είναι μικρότερη ή ίση του 8% κατά όγκο.

ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΕΡΜΑΤΟΣ: είναι οι δεξαμενές που περιέχουν θαλάσσερμα και στον κενό χώρο τους, αν υπάρχει, η συγκέντρωση των αερίων είναι κάτω από το επιτρεπόμενο όριο έκθεσης.
Αρχή σελίδας
 

Τα επιτρεπόμενα όρια έκθεσης που αναφέρονται παραπάνω είναι αυτά που ορίζονται κάθε φορά από την Ελληνική νομοθεσία.

Το πιστοποιητικό το οποίο εκδίδεται είναι πιστοποιητικό απαλλαγής από επικίνδυνα αέρια και όχι πυρασφάλειας, βασίζεται στις συνθήκες που επικρατούν την ώρα του ελέγχου και ισχύει για τους χώρους που αναφέρονται και με τον όρο τήρησης των οδηγιών-περιορισμών. Πρόσθετα για την ασφάλεια του προσωπικού και την πυρασφάλεια πρέπει να τηρούνται τα μέτρα των Π.Δ. 95/1978, Π.Δ. 190/1984 και των άλλων διατάξεων που ισχύουν.

Το πιστοποιητικό αυτό (ανεξάρτητα του χρόνου που ισχύει και που αναφέρεται σε αυτό) χάνει αυτόματα κάθε ισχύ του, όταν σε κάποιο από τους χώρους που ελέγχθηκαν τοποθετηθούν ξανά φορτία ή διάφορες ουσίες, που μπορούν να δημιουργήσουν επικίνδυνη από αέρια ατμόσφαιρα. Γενικά το πιστοποιητικό χάνει αυτόματα την ισχύ του, εφ' όσον έγινε μεταφολή στις συνθήκες που επικρατούσαν κατά το χρόνο της επιθεώρησης των χώρων και που σε αυτές βασίστηκε η γνωμάτευση. Μεταβολή των συνθηκών αυτών δημιουργεί υποχρέωση για την ανανέωση του πιστοποιητικού με διενέργεια νέων ελέγχων.

Ο έλεγχος πραγματοποιείται για τα Δ/Ξ στους χώρους φορτίου ή σε όποιο άλλο χώρο ζητήθηκε και αναφέρεται στο πιστοποιητικό, και όχι στις δεξαμενές καυσίμων ή σε άλλους κλειστούς χώρους που πρέπει να θεωρούνται επικίνδυνοι, εκτός και άν αλλιώς αναφέρεται στο πιστοποιητικό.

Σε περίπτωση μεταφοράς έρματος, αδρανοποιήσης δεξαμενών, αποσύνδεσης σωληνώσεων, δοκιμής (πρεσσάρισμα) θερμαντικών στοιχείων, κλεισίματος ανθρωποθυρίδων, χρωματισμού, διαρροής, φόρτωσης, χειρισμού επιστομίων ή παρόμοιων εξαρτημάτων που μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση των χώρων που ελέγχθηκαν, το πιστοποιητικό αυτό παύει να ισχύει. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς ή αφαίρεσης έρματος, θα πρέπει να γίνεται συγχρονως μηχανικός εξαερισμός.

Απαγορεύεται κάθε "θερμή εργασία" εκτός αν αλλιώς αναφέρεται, στα δίκτυα σωληνώσεων (σωλήνες, εξαεριστικά, καταμετρικά, καλοριφέρ, επιστόμια, αντλίες, φίλτρα κ.ά) επιθέματα λαμαρίνας, γενικά σε κάθε κλειστό εξάρτημα καθώς και σε σημεία που βρίσκονται σε λιγότερο από 50 εκατοστόμετρα απόσταση από δεξαμενές καυσίμων ή από κάθε κλειστό χώρο που δεν ελέγχθηκε ή που χαρακτηρίζεται "ασφαλής" για τον άνθρωπο (δηλαδή μή ασφαλής).

Εφ' όσον ο ανωτέρω έλεγχος πραγματοποιηθεί τότε οι εργασίες μπορούν να ξεκινήσουν τηρώντας πάντοτε ευλαβικά τους κανόνες ασφαλείας για τον συγκεκριμένο χώρο που αναγράφεται στο πιστοποιητικό.

Εκτός από τον έλεγχο επικινδύνων ευφλέκτων και τοξικών αερίων, πρέπει να πραγματοποιηθεί και έλεγχος στις σκαλωσιές που τυχόν έχουν ανεγερθεί και τα μέτρα ασφάλειας και προστασίας πρέπει να αναγράφονται και οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν μέρος στις εργασίες αυτές (συνεργεία, τεχνίτες του ναυπηγείου, άτομα του πλοίου) πρέπει να ενημερώνονται.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ενώ έχουν πραγματοποιηθεί οι απαραίτητοι έλεγχοι, κατά την εκτέλεση θερμής εργασίας είχαμε εκρήξεις με σοβαρές επιπτώσεις στο προσωπικό. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: Είτε διότι ο έλεγχος δεν έγινε όπως έπρεπε και περιορίστηκε απλά στην έκδοση πιστοποιητικό, γεγονός που κατά τη γνώμη μου αποτελεί πράξη εγκληματική, είτε διότι ο έλεγχος πραγματοποιήθηκε και το πιστοποιητικό για ασφαλή εκτέλεση της εργασίας εξεδόθη με τη διαφορά ότι η εργασία δεν έγινε μέσα στη χρονική περίοδο που καταγράφεται στο πιστοποιητικό αλλά πολύ αργότερα (καμμιά φορά και με την πάροδο ημερών). Το τελευταίο αποτελεί επίσης εγκληματική ενέργεια διότι οι συνθήκες μέσα στις δεξαμενές καυσίμων μπορεί να αλλάξει μετά την πάροδο κάποιου διαστήματος. Ενα χαρτί δεν μας εξασφαλίζει επομένως "για πάντα". Οι υπεύθυνοι του πλοίου ή/και του ναυπηγείου θα πρέπει να το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά και να μήν επιτρέπουν την εκτέλεση αυτών των εργασιών εάν δεν είναι απόλυτα βέβαιοι ότι έχουν γίνει όλες οι απαραίτες ενέργειες για να διασφαλισθεί το προσωπικό από κάποιο ατύχημα.

Ατύχημα όμως δεν είναι μόνο η φωτιά ή η έκρηξη. Οι πτώσεις από σκαλωσιές, ατυχήματα από γερανούς και ολισθήματα έρχονται να συμβάλλουν στη μεγάλη λίστα των σοβαρών συμβάντων πάνω στα σκάφη κατά την επισκευή τους. Ακόμα και κατά τη ρυμούλκηση ή καθέλκηση στη θάλασσα έχουν παρατηρηθεί στο παρελθόν από αδιαφορία στα μέτρα ασφαλείας σειρά ατυχημάτων ή παρ' ολίγον ατυχημάτων.

Καταλήγουμε λοιπόν ότι βασικοί λόγοι για τη δημιουργία ατυχημάτων είναι οι κάτωθι:

1. Το πιστοποιητικό απαλλαγής αερίων που εκδίδεται για το συγκεκριμένο χώρο που θα γίνουν οι θερμές εργασίες δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα

2. Το πιστοποιητικό απαλλαγής αερίων ανταποκρίνεται μεν στην πραγματικότητα αλλά δεν τηρείται διότι πρέπει να γίνει η εργασία άμεσα και ως εκ τούτου καταστρατηγούνται τα μέτρα και οι διαδικασίες ασφαλείας.

3. Το πιστοποιητικό απαλλαγής αερίων ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα όπου ο χώρος ορίζεται ως "Ασφαλής για τον άνθρωπο, ασφαλής για θερμές εργασίες" αλλά η ημερομηνία έκδοσής του είναι διαφορετική από την ημ/νία και ώρα που πραγματοποιούνται οι εργασίες και υπάρχει πιθανότητα να έχουν αλλάξει οι συνθήκες στο συγκεκριμένο χώρο

4. Το πιστοποιητικό απαλλαγής αερίων ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα όπου ο χώρος ορίζεται ως "Ασφαλής για τον άνθρωπο, ασφαλής για θερμές εργασίες" αλλά παράλληλα με το συνεργείο που πραγμοτοποιεί θερμές εργασίες έχει ξεκινήσει και άλλο συνεργείο εργασίες όπως επέμβαση στις σωληνώσεις βαφές κ.λπ. Το αποτέλεσμα σ' αυτήν την περίπτωση είναι να δημιουργηθεί εκρηκτική ατμόσφαιρα από το άλλο ή τα άλλα συνεργεία με τραγικές συνέπειες.
 

Μπορεί λοιπόν να καταλάβει κανείς ότι σημαντικός είναι ο συντονισμός των εργασιών και φυσικά ο ρόλος του μηχανικού ασφαλείας ο οποίος ορίζεται είτε από το ναυπηγείο είτε από τη ναυτιλιακή εταιρεία. Αξίζει όμως να τονιστεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ένας μηχανικός ασφαλείας μπορεί να έχει την ευθύνη και το συντονισμό περισσοτέρων του ενός πλοίου γεγονός που τον οδηγεί στην παράβλεψη κάποιων διαδικασιών ασφαλούς εκτέλεσης εργασιών. Αυτό φυσικά δεν αποτελεί δικαιολογία, απλά αιτιολογεί τις λάθος ενέργειες (ή παράλληψη ενεργειών) που μπορεί να γίνονται.

Αριστοθέα Α. Λαζαρίδου
Χημικός Μηχανικός / Μηχ. Ασφαλεία

Δημοσιεύτηκε στο www.fireman.gr