Σχήμα 4.1: Τα ατυχήματα από πτώσεις εργαζομένων στον κατασκευαστικό
κλάδο είναι πολύ συχνά.
Οι συνηθέστερες αιτίες πτώσης ανθρώπων στο ίδιο
επίπεδο είναι το γλίστρημα και το σκόνταμα σε εμπόδιο. Λίγα από τα ατυχήματα
αυτού του είδους θα συνέβαιναν, αν οι άνθρωποι ενημερωνόντουσαν έγκαιρα για
τον κίνδυνο. Μία σειρά, όμως, από πινακίδες του τύπου "Προσοχή Λάδια"
κουράζει και ενοχλεί έναν πολυάσχολο άνθρωπο, που μετά από λίγο παύει να τις
παρατηρεί. Ο καλύτερος τρόπος είναι η απομάκρυνση των εμποδίων, ή, μέχρι να
γίνει αυτό, η κατάλληλη περίφραξη τους.
Οι πτώσεις ανθρώπων σε χαμηλότερο επίπεδο είναι
κυρίως:
• Πτώσεις σε ανοίγματα του δαπέδου, σε λάκκους,
δεξαμενές και τάφρους.
• Πτώσεις από κινητές και σταθερές σκάλες.
• Πτώσεις από στέγες.
• Πτώσεις από εργασία σε υψηλά σημεία.
Στις περισσότερες περιπτώσεις πτώσεων σε ανοίγματα
δαπέδου, λάκκους, δεξαμενές και τάφρους δεν υπήρχε η κατάλληλη επισήμανση.
Μία κατάλληλη επισήμανση είναι πολύ περισσότερο απαραίτητη, όταν μέσα στο
άνοιγμα υπάρχει κάποιο καυτό, διαβρωτικό ή τοξικό υγρό. Η απλή τοποθέτηση
ενός καλύμματος, π.χ. μιας λαμαρίνας δεν είναι αρκετή, αλλά χρειάζεται και
επισήμανση, γιατί έχουν συμβεί ατυχήματα πτώσης στην προσπάθεια εργαζομένων
να το απομακρύνουν αγνοώντας την ύπαρξη του ανοίγματος κάτω από αυτό.
Η συνιστώμενη κλίση για την κατασκευή μιας σταθερής
σκάλας είναι 30-35° και για την τοποθέτηση μιας κινητής σκάλας πάνω από 75°.
Η κρίσιμη γωνία μεταξύ αυτών των δύο περιπτώσεων είναι 50°. Για κλίσεις
δαπέδου μικρότερες από 20° συνιστάται η κατασκευή ράμπας και κατά προτίμηση
με κλίσεις μικρότερες από 15°. Στην τοποθέτηση μιας κινητής σκάλας πρέπει να
φροντίζει κανείς, ώστε το ύψος από το έδαφος μέχρι το πάνω σημείο στήριξης
να είναι τέσσερις φορές η απόσταση της βάσης της σκάλας από τον τοίχο (Σχ.
4.2).
Οι ξύλινες κινητές σκάλες βάφονται μόνο με
βερνίκια, ώστε να είναι δυνατό να εντοπισθούν τυχόν ελαττώματα. Οι κινητές
σκάλες ποτέ δεν χρησιμοποιούνται σε οριζόντια θέση και δεν τοποθετούνται
ποτέ πίσω από πόρτες που ανοίγουν προς τη μεριά τους, εκτός και αν είναι
κλειδωμένες ή φυλάσσονται. Δεν τοποθετούνται επίσης πάνω σε υαλοπίνακες ή
στα πλαίσια των παραθύρων, ούτε σε λειτουργικές σωληνώσεις ή κοντά σε
ηλεκτροφόρα καλώδια. Δεν χρησιμοποιούνται τέλος με ισχυρό άνεμο σε εξωτερικό
χώρο.
Πολλά θανατηφόρα ατυχήματα συμβαίνουν από πτώση
εργαζομένων από κεκλιμένες στέγες, είτε μετά από γλίστρημα στην επιφάνεια
τους, είτε μετά από θραύση τους και πτώση στο εσωτερικό τους. Η τελευταία
περίπτωση είναι πιο συχνή σε στέγες από αμιαντοτσιμέντο ή κυματοειδή
πλαστικά φύλλα (Σχ. 4.3). Στις περιπτώσεις αυτές η κατασκευή ή οι επισκευές
πρέπει να γίνονται με τη βοήθεια σκαλωσιάς.
Σχήμα 4.2: Σε κινητή σκάλα πρέπει το ύψος να είναι τετραπλάσιο από τη
βάση της σκάλας.
Για εργασίες σε υψηλά σημεία εγκαταστάσεων πρέπει
να προβλέπονται προστατευτικά κάγκελα, ενώ οι κατακόρυφες σκάλες που οδηγούν
σε αυτά πρέπει να είναι εξοπλισμένες με κλωβούς, που να εμποδίζουν την πτώση
προς τα πίσω.

Σχήμα 4.3: Πτώση εργάτη λόγω υποχώρησης στεγάστρου, που θα μπορούσε
να αποφευχθεί, αν η κατασκευή ή οι επισκευές γίνονταν με
4.2.2 Πτώσεις αντικείμενων
Η προστασία από πτώσεις αντικείμενων παρέχεται
μερικώς μόνο από προστατευτική ενδυμασία, κράνη και υποδήματα ασφάλειας.
Άλλοι σημαντικοί κανόνες πρόληψης είναι οι ακόλουθοι:
• Απαγορεύεται η κυκλοφορία ανθρώπων κάτω από
φορτία γερανών και άλλων ανυψωτικών μηχανημάτων (Σχ. 4.4).
• Απαγορεύεται η ρίψη αντικειμένων από ψηλά για
οποιοδήποτε λόγο.
• Απαγορεύεται η τοποθέτηση εργαλείων ή άλλων
υλικών πάνω σε κράσπεδα ή κάγκελα, από όπου μπορεί να πέσουν σε χαμηλότερο
επίπεδο.
• Για ανύψωση αντικειμένων πρέπει να
χρησιμοποιείται ο κατάλληλος μηχανικός εξοπλισμός και να αποφεύγονται οι
αυτοσχεδιασμοί.
• Κιβώτια και άλλα υλικά πρέπει να στοιβάζονται με
προσοχή σε σταθερές ντάνες.

Σχήμα 4.4: Κίνδυνος πτώσης αντικειμένου. Ακόμα και αν το προσωπικό
είναι εφοδιασμένο με κράνη και προστατευτικές αρβύλες, η κυκλοφορία κάτω από
βαριά φορτία θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη και ο κίνδυνος πρέπει να
επισημαίνεται.