ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 Γενικές αρχές

Η Ενεργητική πυροπροστασία περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων (κατασκευές, εξοπλισμός, εκπαίδευση) και των ενεργειών που σχετίζονται με την καταπολέμηση πυρκαγιάς που έχει ήδη εκδηλωθεί.
Περιλαμβάνει τα συστήματα πυρανιχνεύσεως, τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες συναγερμού και κινητοποιήσεως των αρμοδίων για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς και το σύνολο των διαδικασιών πυροσβέσεως.

α. Πυρανίχνευση
Η εγκατάσταση αυτόματου συστήματος ανιχνεύσεως πυρκαγιάς έχει σαν στόχο ν' ανιχνεύσει έγκαιρα την πυρκαγιά και να σημάνει συναγερμό. Ο συναγερμός δίνεται με ηχητικά ή οπτικά μέσα στην ελεγχόμενη περιοχή ή σ΄ενα πίνακα ενδείξεων τοποθετημένο σε ειδικό χώρο ελέγχου.
Εκτός των ανιχνευτών πυρκαγιάς, άλλα αυτόματα μέσα που μπορεί να δώσουν σήμα κινδύνου είναι οι συσκευές που επισημαίνουν την ενεργοποίηση
στοιχείων αυτόματου συστήματος πυροβέσεως, συσκευές παρακολουθήσεως της ετοιμότητας λειτουργίας του αυτόματου συστήματος κ.ά.
Η εγκατάσταση αυτόματου συστήματος ανιχνεύσεως πυρκαγιάς γίνεται με βάση μελέτη Διπλωματούχου Μηχανικού, σύμφωνα με το παράρτημα Α τής 3/80 Πυροσβεστικής Διατάξεως (ΦΕΚ 20/Β/1981) «Βασικά στοιχεία συστήματος ανιχνεύσεως πυρκαγιάς». Ένα σύστημα αυτόματης πυρανιχνεύσεως πρέπει να περιλαμβάνει:
α) Πίνακα ελέγχου  β) Καλωδιώσεις  γ) Ανιχνευτές  δ) Φωτεινούς επαναλήπτες  ε) Σειρήνες συναγερμού
στ) Ένδειξη ενεργοποιήσεως χειροκίνητου συστήματος  ζ) Εφεδρική πηγή ενέργειας
Οι κανονισμοί επιτρέπουν την αιτιολογημένη χρήση όλων των τύπων ανιχνευτών που κυκλοφορούν σύμφωνα με εγκεκριμένες προδιαγραφές.
Κάθε κεφαλή σημειακού ανιχνευτή θερμότητας δεν πρέπει(1) να καλύπτει επιφάνεια δαπέδου μεγαλύτερη των 100 m2. Η μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο ανιχνευτών είναι 13m, ενώ η μέγιστη απόσταση τοποθετήσεως από τον τοίχο είναι 6m.
Κάθε σημειακός ανιχνευτής καπνού δεν μπορεί να καλύπτει επιφάνεια μεγαλύτερη των 50 m2, η δε μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο ανιχνευτών είναι 10m (15m για διαδρόμους) και η μέγιστη απόσταση από τον τοίχο 3,5 m.
Σε χώρους με μεγάλο ελεύθερο ύψος γίνεται συνδυασμός ανιχνευτών θερμότητας - καπνού έτσι, ώστε αν δεν ενεργοποιηθεί ο ανιχνευτής καπνού, να ενεργοποιηθεί ο ανιχνευτής θερμότητας.

β.Συναγερμός
Σε περίπτωση πυρκαγιάς ο συναγερμός εκδηλώνεται με άμεση φωνητική επικοινωνία, με χειροκίνητα ή με αυτόματα μέσα.
Οι ηχητικές συσκευές συναγερμού πρέπει να δίνουν σήματα που να υπερισχύουν της μέγιστης στάθμης θορύβου που υπάρχει σε κανονικές συνθήκες και να ξεχωρίζουν από τα ηχητικά σήματα άλλων συσκευών στον ίδιο χώρο.
• Χειροκίνητα ηλεκτρικά μέσα συναγερμού
Οι ηλεκτρικοί αγγελτήρες πυρκαγιάς πρέπει να τοποθετούνται σε προσιτά και φανερά σημεία των οδεύσεων διαφυγής (κλιμακοστάσιο, έξοδος κινδύνου κ.λπ.), σε κουτί με σταθερό γυάλινο κάλυμμα.
Σε κτίρια πολυόροφα, με επαναλαμβανόμενους τυπικούς ορόφους, τοποθετούνται στις ίδιες θέσεις σε κάθε όροφο.
Ο αριθμός των αγγελτήρων σε κάθε όροφο καθορίζεται από την παραδοχή, ότι κανένα σημείο του ορόφου δεν πρέπει ν' απέχει περισσότερο από 50 m από τον αγγελτήρα.
Η πίεση του ηλεκτρικού κουμπιού μετά από σπάσιμο του καλύμματος ενεργοποιεί σειρήνα συναγερμού που είναι συνδεδεμένη με το κύκλωμα,
• Τα αυτόματα μέσα προκλήσεως συναγερμού (π.χ. ανιχνευτές), ενεργοποιούνται με την εμφάνιση πυρκαγιάς ή την πρόκληση βλάβης στο αντίστοιχο σύστημα και μεταδίδουν ηχητικά σήματα με σειρήνες συναγερμού.

γ. Πυρόσβεση
Η πυρόσβεση μπορεί να βασίζεται σε επεμβάσεις ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται κοντά στον χώρο που εμφανίζεται πυρκαγιά ή σε αυτόματο σύστημα κατασβέσεως.
Το περισσότερο διαδεδομένο αυτόματο σύστημα είναι αυτό με καταιονητήρες (sprinklers). Εγκαθίσταται με βάση μελέτη Διπλωματούχου Μηχανικού, σύμφωνα με το παράρτημα Γ της Πυροσβεστικής Διατάξεως 3/80 «Βασικά στοιχεία εγκαταστάσεων αυτόματου συστήματος καταιονισμού ύδατος».
Το σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει εξοπλισμό για την παροχή νερού (αντλίες, εφεδρική δεξαμενή νερού ή πιεστικό δοχείο ή/και σύνδεση με το υδροδοτικό δίκτυο της πόλεως) και χωριστό δίκτυο σωληνώσεων που καταλήγει σε ειδικές κεφαλές εκτοξεύσεως νερού, τους καταιονητήρες. Το σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει βάννα ελέγχου, βαλβίδα αντεπιστροφής, μετρητή πιέσεως, συσκευή επιβεβαιώσεως της ροής νερού (συνδεδεμένη με το σύστημα συναγερμού του κτιρίου) και σύνδεση δοκιμής του συστήματος.
Σε κτίρια υψηλού βαθμού κινδύνου, η απόσταση μεταξύ δύο κεφαλών καταιονητήρων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 3 m και η μέγιστη καλυπτόμενη επιφάνεια ανά κεφαλή να είναι 9 m2. Στα υπόλοιπα κτίρια τα μεγέθη αυτά είναι 4,5 m και 12 ÷ 20 m2 αντίστοιχα.
Ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά των καυσίμων υλικών των χώρων, τοποθετούνται αυτόματα συστήματα πυροσβέσεως με διοξείδιο του άνθρακα, ξηρή σκόνη, αφρό, αλογονούχες ενώσεις κ.λπ. Όταν μερικές από τις παραπάνω ουσίες είναι επικίνδυνες για την υγεία των ατόμων (τοξικές, ασφυξιογόνες, κ.λπ.), επιβάλλεται η λήψη ειδικών μέτρων προστασίας, όπως: κατάλληλη σήμανση, αυτόματο σύστημα έγκαιρης προειδοποιήσεως, γραπτές οδηγίες για τους κινδύνους αναρτημένες σε εμφανή σημεία, καθώς και ορισμένες αναπνευστικές συσκευές για τα μέλη της ομάδας Πυρασφάλειας.
Όπου απαιτείται εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυροσβέσεως, είναι υποχρεωτική και η εγκατάσταση χειροκίνητων αγγελτήρων πυρκαγιάς.
Για κτίρια ύψους μεγαλύτερου των 28 m ή όπου οι κανονισμοί απαιτούν, εγκαθίσταται μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο. Οι απαιτήσεις εγκαταστάσεως και οι προδιαγραφές των εξαρτημάτων του υδροδοτικού αυτού δικτύου πρέπει μεταξύ των άλλων να είναι σύμφωνες με το Παράρτημα Β της Πυροσβεστικής Διατάξεως 3/1980 «Βασικά στοιχεία υδροδοτικού Πυροσβεστικού δικτύου».
Όπου απαιτείται από τους κανονισμούς ή άλλες πυροσβεστικές ισχύουσες διατάξεις, εγκαθίσταται μόνιμο δίκτυο για διοχέτευση άλλου πυροσβεστικού μέσου εκτός από νερό, καθώς και φορητοί πυροσβεστήρες ή άλλα φορητά μέσα πυροσβέσεως.