ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΥΡΑΝΤΟΧΕΣ ΠΟΡΤΕΣ

O  κανονισμός  πυροπροστασίας (ΠΑ 71/1988, όπως συμπληρώθηκε με την Υ.Α. 81813/ 5428/1993), όπως είπαμε παραπάνω περιγράφει την  πυραντίσταση ως την ικανότητα μιας κατασκευής ή ενός δομικού στοιχείου να αντιστέκεται για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, που ονομάζεται δείκτης πυραντίστασης, στα θερμικά αποτελέσματα μιας φωτιάς, χωρίς απώλεια της ευστάθειας, της ακεραιότητας και της αντίστασής του στη μεταφορά της θερμότητας.

Πυραντοχο Κουφωμα

Σύμφωνα με τον ίδιο κανονισμό, πυράντοχο κούφωμα είναι αυτό που δοκιμαζόμενο μαζί με όλο το σύστημα στήριξης του σε πρότυπη δοκιμασία πυραντίστασης, η οποία καθορίζεται από κανονιστικές διατάξεις, παρουσιάζει έναν καθορισμένο δείκτη πυραντίστασης. Ο δείκτης πυραντίστασης ενός κουφώματος εξαρτάται τόσο από το υλικό κατασκευής, τη χρησιμοποιούμενη διατομή, το υλικό επικάλυψης αλλά και την ύπαρξη πυράντοχου υλικού στο εσωτερικό της διατομής.

Στον ίδιο κανονισμό αναφέρονται οι απαιτήσεις τόσο σε νέα, όσο και σε υφιστάμενα κτίρια για τα πυροδιαμερίσματα και τα υλικά του περιβλήματός τους, μέρος των οποίων αποτελούν και οι πυράντοχες πόρτες. Ο απαιτούμενος δείκτης πυραντίστασης των πυράντοχων πορτών καθορίζεται από διατάξεις τού εν λόγω κανονισμού, ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου.
Σύμφωνα με τον κανονισμό πυροπροστασίας, πυράντοχες πόρτες πρέπει να τοποθετούνται στο περίβλημα των πυροδιαμερισμάτων και των πυροπροστευμένων οδεύσεων διαφυγής.

Επίσης πρέπει να τοποθετούνται σε διαδρόμους με μήκος μεγαλύτερο των 45 m, προκειμένου να προστατεύεται ο χώρος από τη μετάδοση του καπνού, που αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή κινδύνου για την ανθρώπινη ζωή σε περίπτωση πυρκαγιάς. Θα πρέπει να είναι αυτοκλειόμενες, ενώ επιτρέπεται η χρήση υαλοπινάκων με ενσωματωμένο συρματόπλεγμα, έτσι ώστε σε καμιά περίπτωση ο δείκτης πυραντίστασης να μη γίνει μικρότερος των 30 min.

Σε μερικές περιπτώσεις η χρήση διαφανών στοιχείων είναι επιβεβλημένη, όπως π.χ. στα νοσοκομεία, όπου θα πρέπει να επιτρέπεται η ορατότητα και από τις δύο πλευρές της πόρτας πυρασφαλείας. Τα ανοίγματα, τέλος, που χρησιμοποιούνται ως είσοδος και έξοδος της προστατευμένης όδευσης διαφυγής, μπορούν να καλύπτονται με πόρτες αυτοκλειόμενες, με δείκτη πυραντίστασης 30 min λιγότερο από το δείκτη πυραντίστασης των υπόλοιπων δομικών στοιχείων.

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΠΟΡΤΕΣ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΥΡΑΝΤΟΧΑ ΡΟΛΑ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ - ΣΗΜΑΝΣΗ CE

Οι δοκιμές που αφορούν στη συμπεριφορά ενός δομικού στοιχείου στη φωτιά θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε ειδικευμένα τεχνολογικά ινστιτούτα - εργαστήρια, που κατέχουν την αντίστοιχη πιστοποίηση. Τέτοιου είδους εργαστήρια δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι παρατηρείται έλλειψη σχετικών εθνικών κανονισμών. Έτσι, στην ελληνική αγορά διατίθενται προϊόντα, τα οποία είναι πιστοποιημένα σύμφωνα με κανονισμούς άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τα συστήματα ταξινόμησης των οποίων, είναι διαφορετικά και συχνά δεν είναι εναρμονισμένα σχετικά με τη συμπερφορά των δομικών στοιχείων στη φωτιά.
Το γεγονός αυτό, όπως εναι αναμενόμενο, έχει δημιουργήσει σύγχυση στον τεχνικό κόσμο και οδηγεί σε ορισμένες περιπτώσεις στην επιλογή προϊόντων με όχι ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στον τομέα της πυρασφάλειας. Για το σκοπό αυτό έχει προταθεί η σήμανση CE για τα διάφορα προϊόντα που διακινούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία πρέπει να φέρουν όλα τα κουφώματα από το Μάρτιο του 2006 και αφορά στη συμμόρφωση των κατασκευαστών προς τα τεχνικά πρότυπα και τις οδηγίες της Ε.Ε.

Η κατάταξη, εν γένει, των κουφωμάτων σε συμπεριφορά έναντι της φωτιάς ανήκει στις ειδικές υποχρεωτικές απαιτήσεις που αναφέρονται στη σήμανση CE. Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι η σήμανση CE δεν αφορά στην τοποθέτηση του προϊόντος και ότι δεν αποτελεί απόδειξη συγκεκριμένου επιπέδου ποιότητας. Επίσης για να εξασφαλιστούν τα αποτελέσματα των μετρήσεων των δοκιμών σε φωτιά θα πρέπει ο κατασκευαστής να παρέχει εγγυήσεις για την ομοιογένεια της παραγωγής μέσω ενός συστήματος ελέγχου της εργοστασιακής παραγωγής (ISO 9000). Όπως είναι προφανές, σημαντικό στοιχείο για τη σήμανση CE είναι η υιοθέτηση κονών ευρωπαϊκών κανονισμών για την πραγματοποίηση δοκιμών και την κατάταξη των προϊόντων.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ (ΕΝ 13501)

Σήμερα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται μία προσπάθεια εναρμόνισης των κανονισμών για την πραγματοποίηση δοκιμών, αλλά και τον τρόπο ταξινόμησης των διάφορων προϊόντων στη συμπεριφορά τους έναντι της φωτιάς. Το τμήμα της κεντρικής τεχνικής νομοθεσίας, που αφορά στις κατασκευές (Construction Product Directive-CPD) προετοιμάζει τα εναρμονισμένα πρότυπα για όλη την Ε.Ε.

KPITHPIA ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ (ΕΝ 13501/2)

Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι το πρότυπο ΕΝ 13501 "Ταξινόμηση δομικών προϊόντων και κτιριακών στοιχείων σε σχέση με τη φωτιά", το οποίο ισχύει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και στο οποίο αναφέρονται διάφορα συστήματα ταξινόμησης προϊόντων. Σε κάθε σύστημα ταξινόμησης καθορίζεται ο τρόπος πραγματοποίησης της δοκιμής σε φωτιά (πρότυπο), όπως και η επεξήγηση των χαρακτηρισμών του συστήματος ταξινόμησης. Η ταξινόμηση των προϊόντων, που αφορά στην απόδοσή τους στα αρχικά στάδια της φωτιάς (αντίδραση στη φωτιά), περιγράφεται στο μέρος 1 του ΕΝ 13501, ενώ όσον αφορά στην απόδοση των προϊόντων ως συστατικών στοιχείων μιας κατασκευής, όταν η φωτιά έχει αναπτυχθεί πλήρως (αντοχή στη φωτιά ), περιγράφεται στο μέρος 2 του ίδιου κανονισμού.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΦΩΤΙΑ (Reaction to fire) - ΕΝ 13501/1

Η ταξινόμηση ενός δομικού προϊόντος στην αντίδρασή του στη φωτιά πραγματοποιείται με έναν από τους ακόλουθους χαρακτηρισμούς: Α1, Α2, Β, C, D, Ε, F, ανάλογα με την ευφλεξιμότητα του προϊόντος.

Η κατηγορία Α1 αναφέρεται σε μη αναφλέξιμα προϊόντα που δεν παράγουν καπνό ή καιόμενα σωματίδια, ενώ η κατηγορία F είναι η χειρότερη, όσον αφορά στην αναφλεξιμότητα. Η κατάταξη ενός προϊόντος με έναν από τους παραπάνω χαρακτηρισμούς μπορεί να συνοδεύεται και από ένα αλφανουμερικό χαρακτηρισμό, si, s2, s3, με τον οποίο προσδιορίζεται η συμπεριφορά του προϊόντος στην έκλυση καπνού, μία σημαντική διάσταση στην επιλογή, καθώς οι καπνοί κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς ευθύνονται για το 60% των θανάτων στην Ευρώπη.

H κατηγορία si αναφέρεται σε προϊόντα με μικρή ή μηδενική έκλυση καπνού, ενώ η κατηγορία s3 αναφέρεται σε προϊόντα με σημαντική έκλυση καπνού. Επίσης τα προϊόντα κατατάσσονται και ανάλογα με τη συμπεριφορά τους, στην παραγωγή αιωρούμενων μικροσωματιδίων, που ευνοούν την εξάπλωση της φωτιάς. Η κατάταξη αυτή πραγματοποιείται σε τρεις κατηγορίες d0, di, d2.
Η κατηγορία d0 αναφέρεται σε προϊόντα με μηδενική παραγωγή αιωρούμενων μικροσωματιδίων και η d2 σε προϊόντα που παράγουν μεγάλη ποσότητα από αυτά. Οι δύο τελευταίες κατηγοριοποιήσεις δεν είναι απαραίτητες για την πιστοποίηση CE. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί, ότι σημαντικό κριτήριο επιλογής οφείλει να είναι η συμπεριφορά του προϊόντος στην έκλυση καπνού. Έτσι, ένα προϊόν με πολύ καλή κατάταξη στην αναφλεξιμότητα και σχετικά χαμηλές επιδόσεις στην έκλυση καπνού δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρα πιο ασφαλές από κάποιο με μεσαίες επιδόσεις και στα δύο αυτά χαρακτηριστικά.

ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΦΩΤΙΑ (Resistance to fire) -ΕΝ 13501/2

Η αντοχή ενός δομικού στοιχείου ή μιας κατασκευής σε φωτιά σύμφωνα με το ΕΝ 13501/2 ταξινομείται με έναν από τους παρακάτω κωδικούς: R, RE, E, EI ή REI ακολουθούμενο από ένα όριο σε λεπτά, όπως 15, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240 ή 360. Τα γράμματα R, E και I δηλώνουν ότι το συγκεκριμένο στοιχείο αντέχει για το χρόνο που αναφέρεται στο αριθμητικό μέρος του χαρακτηρισμού σε ό,τι αφορά στην:

• Ικανότητα ανάληψης στατικού φορτίου (R).

Ευστάθεια σε φωτιά ενός δομικού στοιχείου είναι η ικανότητα του να μην καταρρέει ή να μην ξεπερνά συγκεκριμένα όρια παραμόρφωσης, όταν φορτισμένο με προκαθορισμένο φορτίο, εκτίθεται στην επίδραση της φωτιάς. Επειδή το φορτίο επιλέγεται από τον κατασκευαστή, είναι δυνατό δύο προϊόντα με τον ίδιο αλφανουμερικό χαρακτηρισμό να έχουν πιστοποιηθεί για δύο διαφορετικά μηχανικά φορτία, τα οποία θα πρέπει να αναφέρονται στο πιστοποιητικό της δοκιμής.

• Δομική ακεραιότητα (Ε).

Ακεραιότητα απέναντι στη φωτιά ενός δομικού στοιχείου είναι η ικανότητά του να εμποδίζει το πέρασμα των φλογών και των θερμών καυσαερίων στη μη εκτεθειμένη πλευρά του, στην περίπτωση προσβολής φωτιάς από τη μία πλευρά.

• Θερμομονωτική ικανότητα (Ι).

Ικανότητα του προϊόντος να αποτρέπει την έναρξη πυρκαγιάς στη μη εκτεθειμένη στη φωτιά πλευρά λόγω ανάπτυξης υψηλών θερμοκρασιών. Ανάλογα, αν ελέγχεται πόρτα πυρασφάλειας ή ρολό, ισχύουν τα υποκριτήρια κατάταξης II ή Ι2.

Υπάρχουν και άλλοι χαρακτηρισμοί που αφορούν σε ειδικότερα χαρακτηριστικά του προϊόντος σε σχέση με τη διαρροή καπνού (S), την ακτινοβολούμενη θερμότητα (W), τη δυνατότητα αυτασφάλισης (C), την αντοχή σε κρουστικά φορτία (Μ) κτλ.